احزاب در مسیر قانونمند شدن

 در بسیاری از کشورهای دنیا که رای مردم مبنای انتخاب سیاستمداران شده، در کنار مفهومی به نام انتخابات، مفهومی به نام حزب نیز رشد کرده است. در این زمینه شاید ایران یک استثنای بزرگ در میان حکومت‌های دموکراتیک دنیا باشد. 36سال بعد از استقرار نظام جمهوری اسلامی، هنوز مفهوم حزب در کشور نهادینه نشده است. بر اساس اظهارات یکی از نمایندگان مجلس بیش از 2500حزب از ابتدای انقلاب تا فروردین سال90 از وزارت کشور مجوز فعالیت دریافت کرده‌اند! اما از 290نماینده مجلس کمتر از 10درصد آنها را می‌توان فعال حزبی به شمار آورد! یعنی بیشتر احزابی که مجوز فعالیت دارند تاثیری در مناسبات سیاسی ایران ندارند و جریان‌های سیاسی تاثیرگذار در کشور مثل جریان اصولگرایی یا اصلاح‌طلبی ترجیح می‌دهند تحت هر عنوانی به جز عنوان حزب در ساحت سیاست کشور تاثیرگذار باشند. با این حال این روزها به نظر می‌رسد تلاش مجلس و دولت برای جان بخشیدن دوباره به فعالیت‌های حزبی از هر زمان دیگری جدی‌تر در حال پیگیری شدن است. بعد از اینکه طرح نمایندگان مجلس با انتقاداتی در درون و بیرون پارلمان مواجه شد حال یکی از نمایندگان مجلس می‌گوید نمایندگان از لایحه دولت درباره احزاب حمایت می‌کنند: «اگر دولت تا یک ماه آینده لایحه خود را به مجلس تقدیم کند، لایحه دولت با طرح مجلس ادغام و بندهای مهم طرح فعایت احزاب مجلس در لایحه گنجانده می‌شود.» احمد بخشایش با اشاره به مسکوت ماندن طرح فعالیت احزاب در مجلس شورای اسلامی گفت: ما قبل از بررسی این طرح در صحن علنی منتظر لایحه جامع تشکل‌ها و احزاب سیاسی دولت بودیم اما این لایحه به مجلس نیامد. عضو کمیسیون ماده10 احزاب تصریح کرد: قانون فعلی فعالیت احزاب با خلأهای قانونی مواجهه بود که باید برای انتخابات پیش‌رو رفع می‌شد؛ بنابراین مجلس خود وارد عمل شد. این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در ادامه خاطرنشان کرد: گاهی یک نفر، عضو فعال و تاثیرگزار دو، سه حزب می‌شد و در زمان انتخابات دو، سه نفر ائتلاف تشکیل می‌دادند و برای کل احزاب تصمیم‌گیری می‌کردند؛ لذا ضرورت داشت که به قوانین و آئین‌نامه‌های احزاب سر‌وسامانی داده شود و مجلس نیز در این زمینه وارد عمل شد تا این خلأهای قانونی برطرف شود. نماینده اردستان در مجلس خاطرشان کرد: ما از لایحه دولت در مورد فعالیت احزاب استقبال می‌کنیم چراکه اگر دولت خود لایحه بیاورد اراده‌ای هم برای اجرایی کردن این قوانین خواهد داشت و از نظر مالی نیز برای اجرای قانون مشکلی به وجود نخواهد آمد.

 حمایت وزیر کشور از فعالیت احزاب
عبدالرضا رحمانی‌فضلی در قامت وزیر کشور نیز در جلسه شورای معاونین با اشاره به ضرورت تدوین و تنظیم دقیق و همه‌جانبه قانون احزاب تاکید کرد: باید شاخص‌های معین، شفاف و همه‌جانبه‌ای برای ارزیابی عملکرد احزاب در نظر گرفته شود تا شاهد نشاط و پویایی و اثرگذاری فعالیت احزاب در کشور باشیم. وی همچنین فعالیت مؤثر و مداوم احزاب را زمینه‌ساز بالندگی کشور در همه عرصه‌ها توصیف کرد و افزود: باید تمامی نگاه‌ها و نظرها در قانون احزاب مورد توجه و رسیدگی قرار گیرد و احزاب نیز باید معیارهایی مانند نحوه و شرایط گسترده عضوگیری و کادرسازی، آموزش و حضور فعال در تمامی عرصه‌ها را به عنوان اهم وظایف و تکالیف خود بدانند. وزیر کشور بیان داشت: احزاب باید در طول سال اقدامات مختلفی از جمله آموزش، عضوگیری و کادرسازی انجام دهند و احزاب نیز در یک جامعه مردم‌سالار به دنبال جذب رأی مردم هستند و آن از طریق رضایتمندی مردم بدست می‌آید و رضایتمندی از طریق اقدام برای حل مشکلات مردم میسر می‌شود و در همین جهت باید جهت‌گیری‌های ما همسو با نیازهای مردم باشد. رحمانی‌فضلی در مورد تشکیل کارگروه سه‌جانبه از احزاب، دولت و مجلس برای تدوین قانون احزاب نیز گفت: برای انجام این اقدام آمادگی داریم و در حال حاضر وزارت کشور و مرکز پژوهش‌های این وزارتخانه و از سوی مجلس نیز مرکز پژوهش‌ها و همچنین کمیسیون مربوطه بر روی قانون احزاب در حال کار هستند تا لایحه فعالیت احزاب را با طرحی که در مجلس تدوین شده تطبیق دهیم و به صورت یک طرح مشترک به مجلس ارائه شود و اگر نمایندگان احزاب نیز آمادگی فعالیت در این زمینه را داشته باشند، آمادگی خود را اعلام می‌کنیم. این اظهارات گرچه برای فعالان حزبی خوشایند است اما از طرف کسانی مطرح می‌شود که هیچوقت عضو احزاب رسمی نبودند. گرچه در حال حاضر نیز هیچ کدام از احزاب رسمی آنقدر نیرو ندارند که حتی یک طرح را در صحن علنی مجلس مطرح کنند. باید منتظر روزهای آینده ماند. گرچه هر روز که به انتخابات مجلس دهم نزدیک‌تر می‌شویم باز هم صحبت از شخصیت‌های شاخصی همچون خاتمی، روحانی، هاشمی، ناطق‌نوری، عارف و ... در یک سو و لاریجانی، قالیباف، محسن رضایی و آیت‌ا... مصباح در سوی دیگر میدان است و هنوز هم خبری از حضور احزاب نیست.
 
 میثم سعادت
 

اضافه کردن نظر

کد امنیتی
تازه سازی