بزهكاري و راههاي پيشگيري از آن
- توضیحات
- :::
- دسته: اجتماعی |
- منتشر شده در شنبه, 24 آبان 1393 14:15 |
حیات غرب - بيت‌اله نوريان- استاد دانشگاه
تعريف بزهكاري:
بزهكاري انجام دادن عملي است كه برخلاف موازين، مقررات، ارزش‌ها و قوانين جزايي جامعه است و بيشتر به صورت شورشي و تهاجمي مي‌باشد (دكتر شعاري‌نژاد، روانشناسي رشد.142.1382)
بزهكاري نوجواني از نظر قانوني، هر عملي است كه برخلاف هنجارها، موازين، مقررات، ارزش‌ها و فرهنگ جامعه باشد و در زير 18 سالگي از فرد سر بزند و طبق قانون تنبيه در پي داشته باشد (دكتر بيابانگرد روانشانس نوجوانان 1381) عمل بزهكاري برخلاف تصور بعضي‌ها، به قرن معاصر يا جامعه خاصي اختصاص ندارد و تاريخ آدمي پر از انواع جرم‌ها و جنايت‌ها يا بزهكاري‌هاست، دوره‌ي نوجواني و جواني به دليل تحولات عميق و بحران هويت و ارزش‌ها مرحله‌اي است كه در آن بزه بيشتر اتفاق مي‌افتد. سن نوجواني معمولاً11 تا 18 و جواني از 19 تا 25 سالگي را شامل مي‌گردد.
انواع بزهكاري:
تعداد و انواع بزهكاري و بزهكاران در كشورهاي مختلف فرق مي‌كند هر گونه رفتار را نمي‌توان جرم خواند و انجام دهنده آن را مجرم دانست مثلاً اگر در جامعه نوجواني پيراهن رنگارنگ و خارج از عرف پوشيد يا مدل مو فلان پسر با بقيه فرق داشت نمي‌توان او را بزهكار و مجرم دانست. با اين حال قتل، تجاوز، سرقت، حمله شديد، دزدي، سرقت وسايل نقليه، آتش‌سوزي عمدي، جعل اسناد، كلاهبرداري، چاقوكشي، اختلاس، خرابكاري، نگهداري يا حمل اسلحه، روسپي‌گري، تجاوز جنسي، مصرف مواد مخدر، قماربازي، تجاوز به كودكان، رانندگي غيرقانوني، مصرف الكل، اختلال در آرامش و امنيت جامعه، ولگردي و فرار از منزل از جمله جرائمي است كه در بيشتر جوامع با آن برخورد قانوني صورت مي‌گيرد.
علل و عوامل بزهكاري:
تغييرات سريع اجتماعي، مهاجرت، زندگي در شهرهاي شلوغ و پرجمعيت، تماشاي برنامه‌هاي خشونت‌بار، عامل اقتصادي، جنگ، زلزله، وسايل ارتباطي، ضعف اخلاقي و ديني، پس‌افتادگي فرهنگي، پيشرفت تكنولوژي، ناتواني‌هاي اجتماعي، احساس حقارت، طرد شدن از سوي ديگران، مشكلات شديد عاطفي، فقدان انضباط مناسب، بزهكاري در بين اعضا خانواده، انرژي و فعاليت غيرمعمولي و افراطي
درمان و پيشگيري از بزهكاري:
روش‌هاي درماني بسياري زيادي براي درمان و كاهش بزهكاري صورت گرفته است كه عبارتند از: روان درماني فردي و گروهي، خانوادگي، اصلاح رفتار، كارآموزي، كار درماني، تفريح، مطالعه كتاب، اصلاح محيط‌هاي آموزشي بازتواني، مهارت‌هاي اجتماعي، اصلاحات اجتماعي
معمولاً نشانه‌هاي بزهكاري در اوايل كودكي و نوجواني 10 تا 15 سالگي ظاهر مي‌شود. او هر كس، از والدين و معلم و ديگران را سرزنش مي‌كند غير از خودش، فرار از مدرسه و خانه را به زودي آغاز مي‌كند درباره‌ي هر چيزي به والدين و معلمان دروغ مي‌گويد تا مورد مجازات قرار نگيرد. بايد توجه داشته باشيم اصلاح بزهكاري خيلي دشوار مي‌باشد زيرا سبك و شيوه‌اي كه در پيش گرفته است برايش رضايت‌بخش است و انگيزه‌هاي او را ارضاء مي‌كند اگر از زندان مرخص شود باز هم دست به اعمال مجرمانه قبلي مي‌زند او نمي‌خواهد اصلاح شود خواسته او اين است كه گرفتار شود او نفرت عميق از افراد جامعه دارد اما با اين اوصاف بزهكاري رفتار آموخته شده است كه مي‌توان آن را درمان كرد هر چند طولاني باشد.
بزهكاري تنها از عهده‌ي متخصصان خارج است بلكه بايد والدين، مدرسه، مددكاران اجتماعي و ساير نهادهاي آموزشي همكاري كنند. به طور كلي پيشگيري بزهكاري بايد از سه منشأ بزهكاري يعني خانه، مدرسه و محله آغاز شود. براي برخورد عالمانه و مؤثر با مشكل بزهكاري‌‌ها منابع و عوامل زير مورد نياز است. اول آمار كه تعداد بزهكاران چقدر است دوم افراد كاردان و متخصص براي بررسي علل بزهكاري و ارائه و اجراي راه‌حل‌ها، سوم برنامه اصلاح و تغيير رفتار بزهكاران و چهارم بودجه كافي.