نظارتی بر بانکها وجود ندارد / تصمیم گیر خود بانکها هستند

حیات غرب - محمدعلی پورمختار گفت : تصمیم گیر نظام بانکی، هنوز بانک ها هستند و اینکه تسهیلات و منابع مالی بانکی چگونه هزینه می شود و آیا نظارتی هست یا نیست، امروز به عنوان مسئله اصلی نظام بانکی شناخته می شود.


رئیس کمیسیون اصل90 مجلس شورای اسلامی به عنوان یکی از منتقدان طرح اصلاح عملیات بانکی بدون ربا، اظهار کرد: مطالعاتی که تاکنون در خصوص عملیات بانکی بدون ربا در دستور کار مجریان این طرح قرار گرفته است، تا به امروز کافی نبوده است و گرهی از مشکلات اساسی نظام بانکی کشور باز نمی کند زیرا در این نظام بانکی، تمامی ساختار دچار مشکلات عدیده ای است که باید فعالیت و اهداف این سیستم اعم از بانک مرکزی، بانک ها و نظام مدیریت پولی، هدفمند و اسلامی شود.

وی ادامه داد: مشکل ربوی بودن نظام بانکی نیز بر هیچ کسی پوشیده نیست و حتی علما نیز بارها متذکر شده اند اما باید نگاه ما به واقعیت های مجموعه بانکداری باشد که نقش اصلی و اساسی آن حمایت از تولید و اقتصاد است ؛ با ارزیابی کوتاهی در می یابیم که امروز نظام بانکی کشور با واقعیت ها و نیازها فاصله بسیار زیادی دارد و در طرح ارائه شده که امروز در مجلس وجود دارد، هیچ کدام از بندهای آن مشکلات روز نظام بانکی را پاسخ نمی دهد.

نماینده مردم بهار و کبودرآهنگ در خانه ملت با اشاره به اینکه شاید تنها ذره ای از مشکلات سیستم بانکی تصحیح شود، گفت: در بهترین حالت ارزیابی، اگر همین رویکردی که امروز به عنوان صورت جلسه در دست منتخبان ملت وجود دارد، بخواهد رنگ و بوی اجرایی شدن را به خود ببیند، شاید به غیر از 15 تا 20 درصد تغییر، ماهیت و روش های بانکی کشور دچار تغییر نشود.

وی با اشاره به بعضی از مشکلات این طرح خاطرنشان کرد: برای مثال امروز میان بانک ها و فعالان اقتصادی واسطه ای ایجاد شده است که بنگاه های اقتصادی باید از طریق موسسات مالی ابتدا اعتبارسنجی شوند و این به معنای افزوده شدن دیوان سالاری های بانکی است.

رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی افزود: از سوی دیگر، مشکلات بانکی و نحوه ورود بانک ها در عرصه های حمایت از تولید، کاهش سود بانکی و بحث اخذ جرایم و تاخیرهای معوقات نیز چندان روزنه ای دیده نمی شود.

پورمختار تاکید کرد: در جمع آوری و تدوین این طرح مهم در نظام بانکی کشور، کارشناسان بانکی حضور نداشتند و تصمیمات آنها چندان در این طرح لحاظ نشده است و طبیعتا در ادامه طرح اصلاح عملیات بانکداری بدون ربا، مشکلات فراوانی ایجاد می شود.

نماینده مردم در خانه ملت همچنین افزود: طبیعتا پس از مخالفت ها، این طرح به اصل85 می رود و معنای آن هم بدین گونه است که باید در کمیسیون اقتصادی مجلس بررسی و تصویب شود ؛ حدنصاب حضور در کمیسیون ها دو سوم حضور نمایندگان است و با توجه به اینکه در روزهای پایانی فعالیت مجلس نهم به سر می بریم شاید در بهترین شرایط تایید و تصویب یک طرح، 11 نفر در کمیسیون به این طرح رای مثبت دهند، آیا برای تصویب طرحی که نظام بانکی را تحت تاثیر خود قرار می دهد، این تعداد رای کافی است.

وی در ادامه گفت: از طرفی دیگر، زمانی که خواستار اظهار نظر بانک مرکزی شدیم، این بانک نیز با مخالفت اذعان کردند که دیدگاه های بانک مرکزی در این طرح لحاظ نشده است و دولت و سازمان مدیریت و برنامه ریزی هم با این طرح مخالف بودند، باید قبول کنیم که در این طرح دوستان متخصص اقتصادی اتفاق نظر داشتند نه متخصصان نظام بانکی.

وی افزود: برای تصویب این طرح نباید عجله ای کرد و باید با دیدگاه کارشناسان، اصلاحات اساسی و واقعی انجام بگیرد و سپس در صحن مجلس شورای اسلامی مطرح شود.

پورمختار گفت: مواردی که تا امروز مطرح شد، هیچ تغییری را در روش بانکداری کشور ایجاد نمی کند زیرا تصمیم گیر نظام بانکی هنوز بانک ها هستند و اینکه تسهیلات و منابع مالی بانکی چگونه هزینه می شود و آیا نظارتی هست یا نیست، امروز به عنوان مسئله نظام بانکی شناخته می شود ؛ از سوی دیگر باید تاکید کنیم که سازوکار نظارت بانکی امروز هم وجود دارد اما در اعمال نظارت ضعف وجود دارد.

وی افزود: سازوکارهای نظام بانکی باید به گونه ای مطرح و باز تعریف شود که بانک ها در قبال فعالیت های خود مسئول باشند و ناظران بانکی در صورت گزارش ندادن تخلف های بانکی جریمه شوند.

امیراحمد ذوالفقاری کارشناس اقتصادی و بانکی که دیگر مهمان برنامه رهیافت رادیو اقتصاد هم در پاسخ به ایرادات رئیس کمیسیون اصل90 مجلس گفت: اطلاعات ارائه شده به روز نبود زیرا این اطلاعات برای اصلاح اولیه طرح در یک سال گذشته است ؛ طبق عقیده کارشناسان طرح جدید عملیات بانکداری بدون ربا توانایی برطرف سازی مشکلات روز سیستم بانکی را دارد.

وی با تشریح نوع تفکیک سپرده ها، ادامه داد : تمامی سپرده ها در مجموع به 5 نوع تقسیم بنده شده است که 3 نوع آن یعنی سپرده گذاری و سرمایه گذاری عام، سپرده گذاری خاص و انتشار اوراق بهادار از جمله مهمترین کاربردها را در نظام بانکی کشور دارد.

ذوالفقاری اظهار کرد: در این طرح برای شفافیت نظام بانکی، اقدامات مفیدی شده است که با گزارش دهی بانک ها از طریق سامانه ای معین، باید تسهیلات دهی هر بانک در آن ثبت و اطلاع رسانی شود ؛ این سیستم گزارش دهی حجم بالای تسهیلاتی که در شبکه بانکی وجود دارد، شفاف می کند ضمن آنکه دیگر تسهیلات برای خانواده ها و بنگاه های کوچک و متوسط غیرممکن می شود.

این کارشناس اقتصادی و امور بانکی درباره انتقادهایی  مبنی بر شتابزده بودن این طرح نیز تصریح کرد: با توجه به سیری که طرح عملیات بانکداری بدون ربا داشته است، بسیاری از کارشناسان و مسئولان بانکی، بدون توجه و آگاهی از این مسیر، این طرح را شتابزده خوانده اند.

وی افزود: نخستین ورود جدی به طرح عملیات بانکداری بدون ربا، آغاز طرح اولیه آن در صحن علنی مجلس در یک سال گذشته بود که یک فوریت آن تصویب شد تا فعالیت های بعد از آن که نظیر بررسی های تخصصی است، شروع شود.

ذوالفقاری با اشاره به علل تاخیر این طرح، ادامه داد: مهمترین علت تعلل در ارائه این طرح، تاخیر بانک مرکزی در ارائه لایحه اصلاح نظام بانکداری بدون ربا بود که در بازه های زمانی از ارائه آن سرباز زدند و حتی تا همین امروز نیز لایحه ای از سوی بانک مرکزی ارائه نشده است.
وی درباره اینکه اهمیت قواعد شریعت در نظام بانکی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، خاطرنشان کرد: لزوم اجرایی سازی قواعد شریعت که عملیات بانکی منطبق بر آن باشد بسیار حیاتی است ضمن آنکه افراد متخصص و شورای فقهی با عنایت از آسیب شناسی های سابق کار خود را در این شورا انجام می دهد.

بنی طبا دانشجوی دکترای اقتصاد نیز در ادامه با دفاع از طرح عملیات بانکداری بدون ربا گفت: متاسفانه انتقاد به این طرح، ظلم در حق تلاش نمایندگان مجلس و متخصصان امور بانکی و اقتصادی است زیرا مشکلاتی که از سوی رئیس کمیسیون اصل90 مطرح شد، در این طرحی که به انتشار عمومی نیز رسیده است، پاسخ داده است.

وی افزود: مشکل موسسات مالی رابط بین بنگاه های دولتی و بانک ها حدود یک سال پیش برطرف شد و حمایت بانک ها در تسهیلات دهی بر پایه حمایت از تولید و بنگاه های کوچک و متوسط بنا شده است تا غارت عمومی که دولت از بانک ها را از طریق شرکت های بزرگ داشت، جلوگیری شود.

بنی طبا همچنین درباره اینکه کارشناسی سود در این طرح اتفاق نیفتاده است، تصریح کرد: در این طرح کاهش هزینه تجدید منابع، از سوی بانک ها و به طبع آن کاهش نرخ سود تسهیلات به وضوح به چشم می خورد زیرا وضعیت فعلی بانک ها به گونه ای رقم خورده که بانک ها وارد بازی رقابت کشنده ای برای افزایش نرخ سود سپرده ها شده اند و اگر تدبیری اندیشیده نمی شد، عطش جذب سپرده و این رقابت جنون آمیز برای افزایش نرخ سود سپرده از سوی بانک ها به اتمام نمی رسید.

وی درباره جرایم تاخیر نیز این گونه پاسخ داد: در طرحی که به محضر مقام معظم رهبری رسید، این طرح مورد تایید رهبر قرار گرفته است و حتی زمانی که طراحان به دیدار آیت الله مکارم نیز رفتند، ایشان از تهیه این طرح تشکر و ابراز رضایت کرد.

وی گفت: اصلاح جریمه تاخیر، اقدام ارزشمندی است زیرا بانک ها علاوه بر سود بانکی، جریمه تاخیر را هم لحاظ می کنند که این اقدام برای بانک ها بسیار جذاب است و میل بانک ها بدین صورت است که که تاخیر در پرداخت تسهیلات صورت بگیرد تا جریمه تاخیر نیز اخذ شود اما در طرح جدید، این جذابیت از بانک ها گرفته شده است.

بنی طبا در پایان به شورای فقهی نیز اشاره و خاطرنشان کرد : مراجع امروز فریاد ربوی بودن نظام بانکی را سر می دهند اما بانک مرکزی معترض است که شورای نگهبان تمامی قوانین را تایید می کند و اگر قوانین مشکل دارد، فقاهت شورای نگهبان زیر سوال می رود اما اصلا چنین موضوعی مطرح نیست زیرا شورای نگهبان قانون را تایید می کند، اما شورای فقاهت دستورالعمل ها و آیین نامه ها را تایید و نظارت می کند بنابراین بنا به ادعاهای بانک مرکزی اگر مشکلی در نظام بانکی وجود ندارد، نباید بانک ها نگران باشند زیرا شورای فقهی چیزی را به نظام بانکی اضافه نمی کند بلکه نظارت ها را بیشتر می کند.

اضافه کردن نظر

کد امنیتی
تازه سازی