از ۱۵۰ میلیارد دلار ذخیره صندوق، تنها ۱۰ میلیارد دلار باقی مانده است
- توضیحات
- :::
- دسته: اقتصادی |
- منتشر شده در شنبه, 23 ارديبهشت 1402 12:16 |
- بازدید: 48 |
رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی با اشاره به افزایش سرمایه صندوق دوبی به بیش از یک هزار میلیارد دلار و سرعت بالای رشد صندوق نروژ و چین گفت: صندوق توسعه ملی یک صندوق ۱۵۰ میلیارد دلاری است، ۱۰۰ میلیاردش را دولت‌های مختلف برداشتند، ۴۰ میلیاردش را هم تسهیلات دادیم، می‌ماند فقط ۱۰ میلیارد دلار. امیدوارم این مفهوم برای کسانی که برنامه هفتم توسعه را تدوین می‌کنند به درستی تبیین شود.
مهدی غضنفری با بیان اینکه دانش حکمرانی ما برای اداره صندوق در بین مقامات نقص داشته و از این بابت صندوق آسیب‌هایی دیده است، گفت: به‌طورمعمول کشور‌های نفتخیز از منابع نفتی و سایر کشور‌ها نیز از دیگر منابع خود توانسته‌اند صندوق ثروت ملی تاسیس کنند که برخی کشور‌ها این منابع را در بودجه جاری، برخی در بخش توسعه و برخی نیز برای نسل‌های آتی حفظ می‌کنند؛ صندوق توسعه ملی در کشور ما طبق اساسنامه، با کارکرد توسعه‌ای و صیانتی تعریف شده، ولی در عمل کمتر اینچنین بوده و بیشتر در جهت تثبیت بودجه استفاده شده است.
وی با اشاره به طولانی شدن دوره ساخت و استمهال در پروژه‌هایی که از صندوق وام دریافت کرده‌اند، گفت: مشکل اساسی در این طرح‌ها چالش مفهومی بین تولید و توسعه است به‌طوری که برخی تولید را مقدس دانسته و در مقابل از بازپرداخت وام خودداری می‌کنند در حالی که ما به دنبال توسعه هستیم و مفهوم این دو متفاوت است. منابع صندوق در بخش تولید نباید رسوب پیدا کند چرا که به این شکل منجر به توسعه نمی‌شود و کاملا ضدتولید است، یعنی توسعه از تکرار منابع در تولید شروع می‌شود نه از رسوب منابع در یک یا چند طرح تولیدی.غضنفری با بیان اینکه برخی پروژه‌های نفت و گاز نیز با وجود رسیدن به مرحله بهره‌برداری هم‌اکنون برای بازپرداخت منابع صندوق استنکاف داشته و برخی نیروگاه‌ها نیز به علت وجود مشکلات از درک درست مفاهیم اقتصادی از جمله عدم ساماندهی بازار انرژی به بن‌بست خورده‌اند، گفت: وقتی نیروگاهی، انرژی را به قیمت پایین می‌فروشد نمی‌تواند منابع را برگرداند، بنابراین مسیر توسعه نیروگاه‌ها کند یا متوقف می‌شود. در اینجا نیز دو مفهوم تولید و توسعه به جای هم به‌کار رفته است. در حکمرانی اقتصادی کشور، یکی از مشکلات ما تعریف نادرست مفاهیمی است که منجر به توسعه می‌شود، از جمله بازار انرژی که تعریف نادرست آن موجب کند شدن توسعه حوزه نیروگاهی شده است.وی با ذکر اینکه مسیری که صندوق طی می‌کند باید هوشمند باشد، گفت: در ابتدا باید استراتژی‌ها هوشمند باشد و سپس تاکتیک‌ها و ابزارها. مقایسه صندوق با صندوق‌های ثروت ملی جهان برای ما بسیار هشداردهنده بود. در حالی که متوسط نرخ بازده آنها حدود ۶ درصد بوده، متوسط نرخ بازگشت سرمایه برای صندوق توسعه ملی صفر بوده که نشان می‌دهد بعد از ۱۰ سال در عمل صندوق کوچک شده است و اگر مسیر استهلاک منابع ادامه یابد، صندوق به‌طور کامل از بین می‌رود و به جای صندوق هزار میلیاردی برای نسل‌های آینده در عمل چیز زیادی باقی نمی‌ماند.
هیچ دلیلی بر محرمانه بودن منابع صندوق وجود ندارد
غضنفری با تاکید بر اینکه منابع وجوه صندوق باید نزد عموم مردم علنی باشد، گفت: رویکرد کلی نسبت به برداشت از صندوق ثروت ملی و هزینه‌کرد دولت از آن، باید نزد مردم مشخص باشد. به نظر من هیچ دلیلی بر محرمانه بودن منابع صندوق وجود ندارد و مردم ذی‌نفعان اصلی صندوق هستند و با اطلاع‌رسانی از سوی ما می‌توانند بهتر بدانند صندوق توسعه ملی در چه موقعیتی قرار دارد و چگونه اداره می‌شود.وی با بیان اینکه باید صندوق توسعه ملی را به صندوق ثروت ملی تبدیل کنیم، افزود: امیدوارم این مفهوم برای کسانی که برنامه هفتم توسعه را تدوین می‌کنند به درستی تبیین شود که طبق اساسنامه ممکن است به همه اهداف نرسیم یعنی هوشمندی لازم شکل نگیرد، بنابراین مجبوریم برای تبدیل صندوق توسعه ملی به صندوق ثروت ملی، برخی اصلاحات قانونی را انجام دهیم.رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی با تاکید بر ورود کلیه درآمد‌های نفتی و گازی کشور به صندوق و تزریق سود حاصل از سرمایه‌گذاری این منابع به بودجه افزود: هم‌اکنون سه مفهوم اصلی در کشور دچار اختلاط معانی شده و موجب ناهوشمندی در حکمرانی صندوق شده که اولین آنها تفاوت میان مفهوم سرمایه و ثروت است. در چهل سال گذشته سرمایه با ثروت اشتباه گرفته شده و از نفت به عنوان ثروت یاد شده و همه آن صرف بودجه شده و مازاد آن به صندوق رفته و دولت‌ها هر زمان که نیاز داشته‌اند از آن برداشت کرده‌اند، در حالی که نفت سرمایه است نه ثروت و هیچ کسی از سرمایه برای مخارج خود استفاده نمی‌کند؛ بلکه از سود سرمایه‌گذاری آن استفاده می‌کند و چنانچه این قاعده مهم طی ۱۰ سال گذشته در صندوق اجرا می‌شد، هم‌اکنون یک صندوق یک هزار میلیارد دلاری داشتیم نه یک صندوق ۱۵۰ میلیارد دلاری.
صندوق هر سال بابت ضرر خود مالیات نیز پرداخت می‌کند
غضنفری در ادامه با اشاره به مشکل صندوق توسعه ملی با سازمان حسابرسی بر سر مالیات منابع ریالی صندوق گفت: صندوق توسعه ملی، طبق قانون مجلس مبنی بر تبدیل ۲ تا ۱۰ درصد از منابع صندوق به ریال، حدود ۹ میلیارد دلار منابع صندوق را به ریال تبدیل کرده که هم‌اکنون در صورت تبدیل این مبلغ به دلار با کاهش ارزش ۸ میلیارد دلاری منابع صندوق روبه‌رو می‌شویم، ولی چگونه است که سیستم حسابرسی هر سال صندوق را سودده نشان می‌دهد؟ ریالی که پرداخت شده ۲۴ درصد سود را نشان می‌دهد و باید مالیات آن پرداخت شود یعنی صندوق هر سال بابت ضرر خود مالیات نیز پرداخت می‌کند چرا که با واحد ریال سود نشان می‌دهد، ولی با واحد ارز ضرر است و با این طرز فکر، صندوق هر سال در حال کوچک‌تر شدن است.وی با بیان اینکه ما صندوق ارزی هستیم و سازمان حسابرسی باید سود و زیان ما را براساس واحد ارزی تعیین کند، گفت: این سیستم حسابرسی به هیچ‌وجه هوشمند نبوده و با این نظام حسابرسی به بن‌بست می‌رسیم؛ بنابراین در ابتدا باید مفاهیم هوشمند و بعد مکانیزه و دیجیتال شود، چرا‌که با مفاهیم ناهوشمند فقط سرعت شکست را بالاتر می‌بریم.
صندوق باید هر سال بزرگتر شود
غضنفری با بیان اینکه هوشمند‌سازی از طریق داده‌ها حاصل می‌شود و ما در حکمرانی اقتصادی به شدت نیازمند بازتعریف مفاهیم اقتصادی قبل از هوشمند‌سازی ابزارها هستیم، گفت: هم‌اکنون با فریب نام مقدس تولید، از صندوق تسهیلات می‌گیرند و پس نمی‌دهند که این ضدتوسعه است و باید از آن جلوگیری شود.وی با تاکید بر اینکه صندوق باید هر سال بزرگتر شود، گفت: اگر صندوق کوچک شود ما هیچ چیز برای نسل نگذاشته‌ایم و کسانی که هیچ چیز برای نسل بعد نگذاشته‌اند نباید ادعا کنند هوشمند هستند، این در حالی است که برخی نمایندگان اصرار بر دریافت منابع صندوق بدون در نظر گرفتن مطالعات امکان‌سنجی مالی آن دارند که بدون شک ۵ سال بعد در زمان بازپرداخت و وقتی پروژه مزبور در بازپرداخت اقساط ناتوان و درمانده می‌شود، هیچ یک از این نمایندگان محترم به صندوق تشریف نمی‌آورند و بگویند صندوق چگونه منابعی را که با اصرار آنها داده، پس بگیرد که این هم یک نوع ناهوشمندی است.