مهدی پورداراب(کارشناس امور دینی) - دهه اول محرم که مصادف با ایام سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و یاران با وفایش است ، نقطه عطف و بارزترین مناسبت در فرهنگ اسلامی تشیع می باشد. که باید از این موقعیت به نحو شایسته بهره برداری مثبت در راستای ترویج فرهنگ آزادگی ، ایثار و شهادت صورت گیرد. در این راستا و با توجه به تشکیل جلسات و مصاحبه های مسئولین امر تبلیغی بیش از 2000 هیأت مذهبی در استان کرمانشاه وجود دارد که از این تعداد 1000هیأت در شهرستانها و 1000 هیأت در شهرستان کرمانشاه می باشد.که این یک کمیت به اصطلاح مقوله ی آماری می باشد.
حال از این ظرفیت و آمار 2000 هیأت مذهبی چه کیفیتی حاصل می گردد؟
نظر به تاریخچه استان که در دروازه عراق و راه کربلا قرار دارد ، مردم این استان به دوستدار و علاقه مند خاندان عصمت و طهارت معرفی شده اند و با تشکیل جلسات روضه ، وعظ و سوگواری در این ایام از استانهای شاخصی بوده اند.
آیا در گذشته با 2000 هیأت مذهبی به این مهم دست یافته اند یا با تعداد 100 الی 150 هیأت که در حسینیه ها ، تکایا و مساجد و منازل مستقر بوده اند و با عشق و علاقه وافر به امام حسین (ع) و با مدیریت اصحاب دل ، به این مقام دست یافته اند؟
متأسفانه از میراث نادرست که از دولت قبل مانده است آمار است و ارقام اما توجه ای به کیفیت و نتیجه نشده است ، که در دیگر مقوله های سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی نیز مشهود است.
هیئات مذهبی در دو شکل شهری و روستایی و در دو جنسیت آقایان و بانوان دارای مجوز برگزاری جلسات هستند.چه تعداد از این جلسات دائمی هستند؟ یعنی در طول سال و به مناسبتهای مختلف دارای مراسم هستند و چه مقدار تأثیر گذار بوده اند؟
آیا همه این افراد صلاحیت هیأت داری را دارند؟ آیا داشتن شرایط سن و سال برای این امر مهم نیست؟
چه تعداد از این هیئات دارای منبری هستند و از این منبری ها چند نفر معمم متبحر و سخنور می باشند؟
آیا در کنار مسئولین هیأت که از هر قشری هستند نگاهی واقعی به حضور مسئول فرهنگی یا روحانی هیأت شده؟ اگر شده است به معنای واقعی در چند هیأت این مسئولین ثابت و شناسنامه دار هستند؟
از نظر مکانی چه تعداد از هیئات در مساجد و حسینیه ها هستند؟اگر کافی است بسیار عالی اما در ساعات عزاداری و سوگواری درب تعدادی از مساجد چرا بسته است و در جنب مساجد داربست زده اند؟
چرا به جای اینکه هیئات و جلسات به مساجد و حسینیه ها انتقال یابند با نصب داربست و در حاشیه خیابانها و معابر تشکیل جلسه می دهند؟
آیا موردی از این داربست ها و چادرها سرویس بهداشتی دارند؟آب و برق این اماکن چگونه تأمین می شود؟آیا به فکر مسائل ایمنی امر بوده اند؟ و...
ادارات و ارگانهای مسئول امر چه خدماتی به این تشکلها می دهند؟آیا خدمات در راستای تأمین خواسته ها ی معقول ایشان برای پیشبرد کار فرهنگی ، مذهبی و یا در حد رفع تکلیف و ارتباط است؟
نظارت دستگاههای متولی امر بر برگزاری جلسات و مراسم در چه حدی است؟در ده شب محرم توانایی سرکشی حداقل یکبار را به این 2000 هیأت دارند؟
برنامه ریزی برای عبور دستجات عزاداری در شبهایی این دهه و در اوج آن در روز تاسوعا و عاشورا چقدر است؟
آیا با توجه به گستردگی بافت شهرها فکر جدیدی برای محلهای تجمع در مکان یا اماکن دیگر شده است؟
از نظر اتفاقات و حوادث چه رهنمودی ارائه شده؟آیا آموزشی به ایشان داده شده؟بیمه حوادث تعمیم داده شده است یا بعد از روز عاشورا مسئول هیأت می ماند و گرفتاری حادثه ای؟
نوحه سرایی و مداحی آیا توسط مداحان مجرب و آموزش دیده است یا هر هیأت چند مداح دادرد و هرکدام با توجه به آموزه های تجربی یا شنیداری خود مداحی می کنند؟
آیا 2000 مداح شناسنامه دار برای این 2000 هیأت داریم؟متأسفانه بعضی از این مداحان حتی نام امام حسین (ع) را کامل بیان نمی کنند و سین سین می گویند و یا روضه های غیر مستند و یا از کلمات سخیف استفاده می کنند.
حال در جمعبندی مطالب با توجه به تأکید امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری که عزاداری ها باید شکل سنتی خود را حفظ کنند. با اصل قرار دادن این مقوله در راستای فرهنگ سازی و کیفیت امر قدم برداریم.مسئله پیرغلامان و پیشکسوتان را تعمیم دهیم و در اشاعه این فرهنگ بکوشیم حرمت کار امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع) را بشناسانیم.از زندگی شهدای عاشورا بگوییم.رسالت ایشان را بیان کنیم. و در یک کلام جبهه حق و باطل را ارائه نماییم.
فقط متولی انجام تکلیف نباشیم بلکه به نتیجه هم بیاندیشیم.ببینیم دستاورد کار ما چیست و ارزش و مقدار آن به قدر تلاش انجام شده است یا نه؟
بعد از دهه محرم امور را فراموش نکرده و به دنبال رفع آسیب ها و شاخص نمودن خوبیها و نکات مثبت باشیم.
راهکارها:
1.در صدور مجوزها برای هیئات نظارت بیشتری صورت گیرد و با توجه به داشتن صلاحیت (شرایط سنی، مکان مناسب،برنامه های مداوم) مجوزها صادر گردد.
2.برای مسئولین هیئات مذهبی باتوجه به میزان سوابق ، تحصیلات ،جنسیت ،شهری و روستایی دوره های آموزشی و گفتمان برگزار گردد.
3.از هیئات دارای مراسم در طول سال حمایتهایی از قبیل نقدی و کالایی و اقلام فرهنگی انجام گردد.
4.اکیپ هایی از مسئولین تشکیل داده و در این ایام با سرکشی از مساجد و حسینه ها و تکایا در جلسات حضور یافته و از مسئولین امر تجلیل گردد.
5.آموزش های لازم ، کارشناسی شده با توجه به موقعیت جغرافیایی استان برای مداحان برگزار گردد.
6.ایجاد شورای حل اختلاف برای رسیدگی به مشکلات و موارد مورد انتزاع.
7.به مقوله وحدت با توجه به تکثر قومیت و مذهب در استان توجه ویژه ای شود.
8.در تشکیل شوراها و انجمن های مربوطه همچون شورای هیئات و کانون مداحان و مجمع فرهنگی مساجد دقت و نظارت بیشتری شود.
9.از ظرفیت این انجمن ها و شوراها با انتخاب افراد شایسته استفاده بهینه انجام پذیرد.
10.به قرآن ، قرائت ، مفاهیم قرآنی و قصص قرآنی در جلسات توجه بیشتری گردد.
11.برادری و مودت و یگانگی را در هیئات بیشتر کنیم که نظاره گر جنجالها و برخوردها و درگیری ها به خاطر مسائل پیش پا افتاده و یا کدورتهای قبلی و کشاندن آن در این مجالس خصوصأ روز عاشورا نباشیم.
12.از خطرات خیمه سوزی و ترویج آن جلوگیری نماییم و در مقابل به مراسم خوب تعزیه خوانی توجه ویژه ای شود و در اشاعه این فرهنگ غنی بکوشیم.
13.نماز ظهر عاشورا را برنامه ریزی کرده و برای آن زمینه لازم را از جمله سرویس بهداشتی سیار برای وضو در نظر بگیریم و یا لااقل به برگزاری آن در مساجد و حسینه ها و تکایا نظارت لازم را داشته باشیم.(با برنامه ریزی در وقت اذان ظهر عاشورابرای برپایی نماز روحانیونی در اماکن حضور داشته باشند)
14.جایگاهی که برای سان عزاداران در نظر گرفته می شود باعث ترافیک و سنگینی حرکت نگردد و در بعضی مواقع مخل عزاداری ها نباشد.می شود برای هر منطقه ای با توجه به جمعیت هیأتی اماکنی پیش بینی کرد.
15.در پلاکارها و بنرها که به عنوان برنامه نصب می گردد حتمأ از سخنان گهربار امام حسین (ع) و احادیث مربوطه استفاده گردد و صرفأ فقط تابلو تبلیغاتی نباشند.
16.ایام عیدغدیر را که از با عزت ترین و بزرگترین اعیاد است با به استقبال رفتن محرم عزادار نکنیم. از دو هفته قبل معابر و خیابانها را به شکل عزا در آوردن بسیار زود است.
17.اگر می خواهیم مراسم سنتی را با خواسته های جوانان آمیخته کنیم ، با تشکیل جلسات کارشناسی اعم از فرهنگیان ، دانشگاهیان ، هنرمندان ، هیئات و ... شکل صحیحی از امر را به دست آوریم.
18.در گرد آوری اشعار و آثار هنری و صوت نوحه سرایان شناسنامه دار بکوشیم و با تدوین آن در کتب و نمایشگاه به آیندگان هدیه نماییم.
19.از دست آورد کسانی که در سالهای قبل اعم از مسئولین امر، دست اندر کاران و شوراها و کانون ها که جوانی و عمر خود را در این راه گذاشته اند تقدیر نماییم و زحمات ایشان را در مراسم شایسته ای تجلیل نماییم.
20.تحقیق و تدوین خاطرات و آثار شفاهی با مراجعه به پیشکسوتان و پیرغلامان حسینی (ع) که می تواند در ترویج فرهنگ عاشورا موثر باشد.