درخشش ورزشهای توپ و توری در رقابتهای بینالمللی و از همه مهمتر راهیابی این رشتهها ازجمله فوتبال، والیبال، هندبال و بسکتبال به مسابقات جهانی خاطرات خوشی را در ورزش ایران بر جای گذاشت البته از طرفی دیگر نیز برخی از افراد آنقدر حاشیهساز بودند و جنبههای خوبشان کاهش پیدا کرده بود که جزو این چهرههای ویژه و جنجالیسال قرار گرفتند. رأی اعتماد به گودرزی بهعنوان چهارمین وزیر پیشنهادی ورزش و جوانان در مجلس و انتخابات کمیته ملی المپیک نیز جزو اتفاقات مهم ورزش در سطح مدیریتی بود. البته انتخابات فدراسیونهای ورزشی و قوانین جدیدی که برای افراد حایز شرایط وضع شد، حاشیههای فراوانی را رقم زد اما در مجموع میتوان رئیس دار شدن بیش از ۱۰ فدراسیون را در ۶ ماه اخیر بسیار مثبت ارزیابی کرد. موفقیتهای کشتی ایران که در ادامه درخشش این رشته در سال ۹۱ کارنامه رسول خادم و تیمش را بسیار خوب جلوه داد. سال ۹۲ با اینکه لحظات و روزهای خوبی را برای ورزش دوستان رقم زد اما در مقابل اتفاقات تلخی را هم به خود دید که ازجمله به جدایی خولیو ولاسکو و رسوایی یک داور در پرونده تبانی فوتبال ایران میتوان اشاره کرد. با معیارهای مختلف و با نظرسنجی از کارشناسان ۱۱ چهره ویژه سال ۹۲ در ورزش کشور که میتوان آنها را به یک تیم فوتبال تشبیه کرد را در ادامه معرفی میکنیم. البته برخی از اعضای این تیم شبیهسازی شده فوتبال که به مناسبت پایان سال ۹۲ آنها را با عدد ۲ + ۹ مشخص کردیم، به دلیل عملکرد خوبشان در این فهرست قرار نگرفتند بلکه با اتفاقاتی که پیرامونشان رخ داده، در مقطعی جنجالهای زیادی را به وجود آوردند.
رضا قوچاننژاد؛ فریادرس در گام آخر
در ابتدا که کارلوس کیروش به سراغ آوردن لژیونرهای ایرانی که خارج از کشور متولد یا بزرگ شدهاند، رفت با منتقدان زیادی روبهرو شد و حتی برخی از مربیان سنتی معتقد بودند آنقدر پتانسیل در فوتبال کشورمان است که بازیکنان ایرانی بتوانند در تیمملی موفق باشند. گذشت تا رسیدیم به ۳ بازی سرنوشتساز پایانی تیمملی برای صعود به جامجهانی. اگر سالها بعد نیز بخواهیم از این مساله بهعنوان یک خاطره یاد کنیم، اولین اسمی که به خاطرمان بیاید رضا قوچاننژاد است که با ۲ گل ۳ امتیازیاش در مقابل قطر و کره، تیمملی را به جامجهانی برد تا دیگر کسی نتواند نه از او نه از کیروش انتقاد کند. گل او به کره هم رفت در آرشیو برنامههای ورزشی که تا سالها پخش خواهد شد. به همین دلیل مهاجم موفق ایران ملقب به گوچی را میتوان یکی از برترینهای ورزش ایران در سال اخیر معرفی کرد و البته امید داریم که سال آینده در جامجهانی نیز به درخشش خود ادامه دهد تا یک خاطره خوب دیگر در ذهنمان از او باقی بماند.
مریم طوسی؛ شیرزنی که جهانی شد
مدالهای رنگارنگ دختر سریع ایران در مسابقات داخل سالن آسیا و بازیهای کشورهای اسلامی او را از دید کارشناسان به موفقترین بانوی ورزشکار ایران در سال ۹۲ تبدیل کرد. مریم طوسی که با وجود محدودیتهایش توانست با پوشش اسلامی در میادین بینالمللی پرچم ایران را به اهتزاز در بیاورد، تنها بانویی بود که توانست در تیم ۱۱ نفره برترینهای ورزش جای بگیرد. او در این خصوص میگوید: سالی که گذشت از نظر ورزشی برای من بهترین سال زندگیام بود و توانستم ۲، ۳ جایزه با ارزش از مسئولان ورزش دریافت کنم. درست است که هنوز در سطح جهان نمیتوانیم حرفی برای گفتن داشته باشیم اما امیدوارم در بازیهای آسیایی سال آینده برای نخستینبار در تاریخ دوی سرعت بانوان به مدال برسم. مردم نیز همیشه به من لطف داشتهاند و تنها دلگرمی و انگیزهام برای رسیدن به موفقیتهای بیشتر آنها هستند.
محسن قهرمانی؛ پروندهای بیسرانجام...
شاید به خاطر اتفاقاتی که امسال برای داور جنجالی کشورمان رخ داد، او حتی بیشتر از محمد فنایی که در فینال جامجهانی قضاوت کرده، در یادها بماند. محسن قهرمانی که اکثرا بعد از بازیهایی که قضاوت آن را برعهده داشت، حاشیهها سراغش میرفت، این بار با یک تصمیم جنجالی وارد ماجرایی شد که شاید در تاریخ داوری ایران بیسابقه بوده است. اعلام پنالتی اشتباه در دیدار رفت سپاهان- پرسپولیس و اخراج بازیکن سرخ، علی دایی را طوری عصبانی کرد که تا مدتی پیگیر اتهامی که به محسن قهرمانی زد، بود. پرونده داور جنجالی فوتبال ایران ماهها در کمیته انضباطی جریان داشت تا اینکه حکمی عجیب برای او صادر شد. جالب اینکه این حکم مربوط به اتفاقات دیدار سپاهان- پرسپولیس نبود و به چندسال قبل و ارتباط این داور با راهآهن بازمیگشت. همین موضوع باعث شد که افراد دیگری حتی بیشتر از محسن قهرمانی محروم شوند و حتی مجلس نیز تصمیم بگیرد که فساد در فوتبال را پیگیری کند. از همه جالبتر عدم واکنش قهرمانی به این حکم بود که با سکوت او همراه شد و به دید برخی از کارشناسان از روی خوشحالی به خاطر مدت کم محرومیتش در برابر کاری که کرده، بوده است.
کوروش باقری؛ ماند تا برود
اختلافاتی که میان سرمربی سابق تیمملی وزنهبرداری و ملیپوشان المپیکی از سال ۹۱ به وجود آمده بود، به سال ۹۲ نیز کشیده شد اما کوروش باقری خیلی با انگیزهتر از قبل به استقبال رقابتهای قهرمانی آسیا و مسابقات جهانی با یکسری جوان جویای نام رفت و اتفاقا توانست شایستگیهایش را نیز به قهرمانی در آسیا و کسب مقام سوم در رقابتهای جهانی به اثبات برساند. اما اتفاقی ناراحتکننده که به گفته خود کوروش باقری او را تا آن دنیا برد و بازگرداند، باعث شد تا مربی موفق پولادمردان فعلا از صحنه ورزش کنار برود تا سلامتی کاملش را به دست آورد اگر چه او در فاصله کمتر از یک ماه بعد از مرخص شدنش از بیمارستان و رفتنش به کما در لهستان تیمملی وزنهبرداری را همراهی کرد و با قدرت به کارش پایان داد. کوروش باقری در رابطه با اینکه سال ۹۲ بر او چگونه گذشت، میگوید: در زندگی ورزشی و شخصیام سال سختی را پشتسر گذاشتم اما خدا را شکر این روزهای سخت با به دست آوردن موفقیت و سربلندی به پایان رسید زیرا برای دومینبار در تاریخ وزنهبرداری ایران به مقام سوم جهانی رسیدیم. البته سکته قبلیام که به صورت خیلی ناگهانی رخ داد، مرا تا آن دنیا برد و بازگرداند. این اتفاق در زندگی من انقلابی ایجاد کرد و میتوان حتی به صورت مثبت نیز به آن نگاه کرد زیرا برخورد گرم مردم و دعای آنها مرا به زندگی برگرداند. نکته منفی آن نیز خروج من از فضای ورزش بود که به خاطر به دست آوردن سلامتی کامل مجبور به آن شدم اما مطمئن باشید به شکلی دیگر، اگر شرایط فراهم باشد به ورزش برمیگردم و خداحافظی من همیشگی نیست. در پایان سال ۹۲ میخواهم بهادر مولایی را بهعنوان یک پدیده در ورزش سال معرفی کنم که پتانسیل بالایی دارد، البته به جز ورزش، امسال اتفاقات مثبت دیگری هم در عرصه سیاست در پی داشت.
خولیو ولاسکو؛ رفت و والیبال را با خود برد
هنگام ورودش به ایران با وجود کارنامه فوقالعادهای که داشت، کسی باورش نمیشد که اینقدر در بالابردن سطح والیبال کشورمان موفق عمل کند. خولیو ولاسکو در سال ۹۲ با بلندقامتان والیبال ایران دست به کارهای بزرگی زد و در اولین حضور تیمملی کشورمان در لیگ جهانی توانست تیمهای بزرگی همچون صربستان، ایتالیا، کوبا و آلمان را شکست دهد. گام بعدی او تکرار سکوی نخست مسابقات جام ملتهای آسیا بود که راحتتر از آنچه که فکرش را میکردیم، به دست آمد. همه در انتظار موفقیتهای بعدی والیبال با ولاسکو در سال ۹۳ بودند که او ناگهان تصمیم گرفت به آرژانتین، کشوری که در آن متولد شده، برود و دست مسئولان فدراسیون را به اصطلاح در حنا بگذارد. امیدواریم که بعد از چهره شدن ولاسکو به خاطر موفقیتهایش در والیبال ایران، او بار دیگر به خاطر جدایی غیرحرفهایش از ایران به یادمان نیفتد و کواچ بهعنوان جانشین این مربی موفقیتهایش را تکرار کند وگرنه مردم ایران او را مقصر ناکامی احتمالی در لیگ جهانی و رویدادهای بعدی میدانند.
حامد حدادی؛ آسمان آسیا را خراشید
غول بسکتبال ایران و آسیا با اینکه به حضور ۵ سالهاش در لیگ آمریکا پایان داد اما همراه با تیمملی به موفقیت رسید. قهرمانی در مسابقات آسیایی که مجوز حضور در جام جهانی سال آینده را برای ایران صادر کرد، با درخشش حدادی همراه بود تا جایی که مسئولان کنفدراسیون بسکتبال آسیا را مجبور کرد او را در سال ۲۰۱۳ بهعنوان ارزشمندترین بازیکن آسیا انتخاب کنند. پایان سال ۹۲ نیز با کسب یک قهرمانی دیگر برای حامد حدادی همراه بود که در ترکیب مهرام توانست جام قهرمانی مسابقات باشگاههای غرب آسیا را بالای سر ببرد. حدادی در پاسخ به این سوال که در سال ۹۲ به او چه گذشت، میگوید: سال خیلی خوبی را هم از نظر ورزشی و هم در زندگی شخصی پشتسر گذاشتم. قهرمانی در جام ملتهای آسیا و باشگاههای غرب آسیا به غیر از مصدومیتی که در چند ماه نخست حضورم در لیگ چین داشتم، روزهای خوبی را برای من رقم زد. البته خودم را شایسته حضور در میان برترینهای ورزش ایران نمیدانم زیرا سایر همبازیانم نیز در کسب این موفقیتها به من کمک کردهاند. به شخصه در ورزش ایران رسول خادم را برای موفقیتهایی که با کشتی به دست آورد، در سال ۹۲ برترین فرد میدانم زیرا در روزهای پایانی سال با به دست آوردن قهرمانی جامجهانی عیدی خوبی به مردم داد.
هادی ساعی؛ از تکواندو تا سوارکاری
ساعی که پس از پایان موفقیتآمیز دوران قهرمانیاش تصمیم گرفت در سکوت به مربیگری بپردازد، در سال ۹۲ عزم جدی برای ورود به عرصه مدیریت داشت که در یکی موفق شد و در دیگری ناموفق. انتخاب از سوی مردم برای حضور در شورای شهر برای مرد طلایی تکواندوی ایران یک پیروزی بزرگ بود اما او چون نمیخواست از ورزش جدا شود، دندانهایش را برای رسیدن ریاست فدراسیون تکواندو هم تیز کرد تا در چند ماه پایانی همکاریاش با این فدراسیون قبل از انتخابات رابطه خوبی با رئیس و دوستانش نداشته باشد. درنهایت اجرای سفت و سخت قانون ممنوعیت حضور اعضای شورای شهر در فدراسیونها باعث شد تا ساعی که تا لحظه آخر امید به حضور در مجمع داشت، پشت درهای بسته مجمع انتخاباتی فدراسیون بماند و از کوره در برود. هادی ساعی که بعد از این ماجرا به همکاریاش با فدراسیون نیز پایان داد، میگوید: در عرصه ورزش میتوانم بگویم که فقط در سوارکاری سال خوبی را پشتسر گذاشتم وگرنه در تکواندو نه چون اتفاقات خوبی رخ نمیدهد و سال خوبی هم بر من نگذشت. البته هر وقت دلم بخواهد به این ورزش و فدراسیون برمیگردم زیرا تکواندو متعلق به امثال من است و الان هم که نیستم، خودم نخواستم با فدراسیون همکاری کنم. من آنجا صاحبخانهام و میتوانم اجارهنشینان را بیرون کنم.
حسین فرکی؛ موفقیت در آرامش
یکی از موفقترین مربیان سالهای اخیر فوتبال ایران چه از نظر فنی و چه اخلاقی بیشک حسین فرکی بوده است. سال گذشته پس از جداییاش از نفت تهران به فولاد پیوست و در لیگی که اوایل سال ۹۲ به پایان رسید سهمیه لیگ قهرمانان آسیا را کسب کرد و ثباتی که در این تیم داشت، در فاصله ۳ هفته مانده به پایان لیگ برتر توانسته قرمزهای اهواز را در صدر جدول حفظ کند تا شانس نخست قهرمانی در لیگ باشد. این مربی پس از گذشت ۲ هفته از لیگ قهرمانان آسیا نیز ۴ امتیاز کسب کرده تا ثابت کند تیمش با شایستگی تمام در بالای جدول قرار دارد. دوری از حاشیه و موفقیتهایی که او با آرامش به دست میآورد، این مربی را از سایرین متمایز کرده و قهرمانی در لیگ برتر ایران در فروردین ماه ۹۳ میتواند کارنامه فوقالعاده فرکی در فولاد را کامل کند.
رسول خادم؛ مردی بدون شکست
رسول خادم که ۲سال قبل بازگشتی طلایی به کشتی داشت، سالی بسیار موفق را پشتسر گذاشت و اتفاقاتی که حتی شاید خودش هم فکرش را نمیکرد، برایش رخ داد. او که در ابتدای سال مدیریت تیمهای ملی کشتی آزاد را برعهده داشت، با وجود شانس بالایش برای پیروزی در انتخابات شورایشهر، از این عرصه انصراف داد تا تمرکزش روی کشتی باشد. باوجود اینکه گزینههای دیگری برای ریاست فدراسیون کشتی مطرح بودند، درنهایت پس از استعفای خطیب، این رسول خادم بود که سرپرستی و سپس ریاست فدراسیون را برعهده گرفت. البته پیش از این و تابستان ۹۲ مقام تاریخی با آزادکارانی به دست آورد که بعدها احتمالا بهعنوان نسل طلایی کشتی از آنها یاد میشود. قهرمانی در مسابقات جهانی بعد از ۴۸سال در خارج از ایران به تیمملی کشورمان رسید اما این افتخار نیز پایان کار نبود زیرا او که مورد انتقاد برخی افراد برای در دست داشتن همزمان ریاست فدراسیون و هدایت تیمهای ملی قرار گرفته بود با شکست دادن آمریکا در خاک خودش و به دست آوردن سومین قهرمانی متوالی ایران در جامجهانی پاسخ منتقدانش را داد. باید منتظر باشیم، اسطوره کشتی ایران که اهل پز دادن و غرور هم نیست سال ۹۳ در بازیهای آسیایی یک سورپرایز را با کسب مدالهای رنگارنگ در بازیهای آسیایی برای مردم داشته باشد.
جلال کوزهگری؛ صعود و سقوط
پس از موفقیتهای بسکتبال، فوتبال و والیبال در سال ۹۲ تمام نگاهها به جامعه هندبال بود تا موفقیتهای رشتههای توپ و توری را تداوم بخشد. هندبالیها برخلاف سایر رشتهها تا به حال جهانی نشده بودند و خیلی بیسر و صدا با تیمی یکدست به بحرین رفتند تا شانسشان را برای کسب سکوی آسیایی و مجوز حضور در مسابقات جهانی بیازمایند. درنهایت نیز نقشه فدراسیون هندبال عملی شد و مقام تاریخی ایران در آسیا باعث شد تا هندبال نیز مورد توجه قرار بگیرد و به مسابقات جهانی برسد. جلال کوزهگری بهعنوان سکاندار فدراسیون که قبل از این رقابتها مقابل حجم زیاد انتقادات ایستادگی کرد، فکرش را میکرد که با این موفقیت روزهای آرامی را سپری خواهد کرد اما یک ماهی بیشتر نگذشت که اینبار ملیپوشان در برابر تصمیم عجیب او موضع گرفتند و تهدید به تحریم تیمملی کردند. جلال کوزهگری در رابطه با افت و خیزهای هندبال در یک سال اخیر میگوید: در سال ۹۲ توانستیم طبق برنامهریزی حرکت کنیم و درنهایت به مقام سوم آسیا هم برسیم. به نظرم در مقابل موفقیتهایی که به دست آمد این حاشیههای به وجود آمده، هیچ ارزشی ندارد زیرا عرف و قانون میگوید که هر کسی باید وظیفه خود را انجام دهد و ملیپوشان نمیتوانند برای فدراسیون تعیین تکلیف کنند. درنهایت امیدوارم سالآینده همدلی به هندبال بازگردد و بتوانیم از تمام پتانسیل این رشته استفاده کنیم.
محمدعلی آبادی؛ بالاخره رفت
محمدعلی آبادی، رئیس سابق کمیته ملی المپیک که هر چقدر توانست به مدت حضورش در ورزش با رد شدن از روی قانون تداوم بخشد، درنهایت دیماه سال ۹۲ پس از ۹سال حضور مداومش در ورزش با این پدیده اجتماعی خداحافظی کرد تا کسانی مثل دادکان که آرزوی جدایی او از بدنه ورزش را داشتند، به آرزویشان برسند. البته سال ۹۲ بر علیآبادی خیلی سخت گذشت زیرا به خاطر تخلفاتی که به عقیده برخیها در پرونده فروش ساختمان قدیمی کمیته ملی المپیک از او رخ داده، شدیدا مورد بازخواست قرار گرفت و همچنین در انتخابات شورایشهر نیز موفق نبود. آقای تعلیق(لقبی که دادکان به علیآبادی نسبت داده بود) قبل از اینکه در مجمع انتخاباتی کمیته ملی المپیک شکست بخورد، خودش کنارهگیری کرد تا حداقل خاطره خوشی از خداحافظی او در ذهن ورزش دوستان بماند، اگرچه خیلی از کارشناسان عملکرد ۹ ساله او در ورزش ایران را در پستهای مختلف زیر سوال بردهاند