عربستان در جهت تطمیع روسیه علیه ایران؟

توضیحات

:::

دسته: مقالات |

منتشر شده در شنبه, 13 تیر 1394 12:31 |

حیات غرب - هر ساله مجمع سن‌پترزبورگ برگزار می‌شود که معمولا در این نشست، شرکای اقتصادی روسیه و طبیعتا بخشی از شرکا یا دولت‌هایی که حتی شریک اقتصادی روسیه نبوده اما زمینه‌هایی برای همکاری با آنها پیش‌بینی می‌شود نیز در این مجمع حضور دارند. معمولا در این نشست قراردادها و یادداشت‌تفاهم‌هایی نیز امضا می‌شود. در نشست اخیر هم هیاتی 500 نفری از عربستان حضور داشتند. ادعای طرف عربستانی این بود که خواهان بازسازی روابط با روسیه هستند. در نتیجه شش قرارداد نظامی، فنی و اقتصادی عمدتا در حوزه‌های خرید تسلیحات نظامی، خرید سامانه موشکی اسکندر و همچنین یادداشت تفاهم در حوزه راه‌اندازی رآکتور هسته‌ای و تحقیقاتی و بعضی موارد در حوزه کشاورزی، به امضا رسید. این ظاهر قضیه است. واقعیت آن است که برگزاری این مجمع، نمایش روسیه در قبال فشارهای اروپا و آمریکا و تحریم‌هایی است که آنها اعمال کردند. این مساله روسیه را مصمم کرد تا نمایشی بزرگ‌تر و جدی‌تر برگزار کند تا هم افکار عمومی داخلی و هم به لحاظ رسانه ای در سطح بین‌الملل، نشان دهند که تحریم‌ها روسیه را تحت فشار قرار نداده و هنوز کشورهایی به منظور همکاری و امضای قرارداد با مسکو وجود دارد. از طرفی آنچه میان روسیه و عربستان منعقد شده، صرفا یادداشت تفاهم است و قراردادی در کار نیست زیرا تبدیل یادداشت‌تفاهم به قراردادهای اجرایی و عملیاتی زمان‌بر خواهد بود. تجربه گذشته روسیه از یادداشت‌تفاهم با عربستان، تجربه مثبتی نیست. در سال 2007 دولت عربستان برای همراه کردن روسیه در خصوص صدور قعطنامه علیه ایران و جلوگیری از فروش اس- 300، یادداشت‌تفاهم 4 میلیارد دلاری نظامی را به امضا رساند اما هیچ وقت تبدیل به قرارداد نشد. روابط عربستان و روسیه طی 25 سال گذشته مثبت نبوده است. با وجود تلاش‌هایی که روسیه برای ترمیم روابط خود با عربستان داشته اما در این زمینه موفق عمل نکرده است. عربستان همچنان شریک و متحد غرب بوده و تلاش‌های دولت روسیه به جایی نرسیده است. در آینده نیز مشکل خواهد بود که بتوان گفت این روابط می‌تواند جدی شود. مسائل مختلفی میان دو کشور وجود دارد. فعالیت‌های عربستان در زمینه حمایت از تندروها در داخل روسیه همواره برای مقامات کرملین آزاردهنده بوده است. از همه مهم‌تر در دو سال گذشته شاهد روابط پرتشنی میان مسکو و ریاض به‌ویژه در قضیه سوریه بوده‌ایم. این تنش‌ها حتی تا تهدیدهای متقابل هم پیش رفت؛ به نحوی که عربستان به روسیه اعلام کرده بود که اجازه برگزاری بازی‌های المپیک سوچی را نخواهد داد. همچنین رئیس‌جمهور روسیه از اقدام متقابل نظامی علیه عربستان صحبت کرده بود. با این حال یادداشت‌تفاهم میان عربستان و روسیه را باید بیشتر در ارتباط با تحت فشار قراردادن آمریکا تحلیل کرد و اینکه پاداشی برای تطمیع روسیه به منظور کاهش کمک به سوریه و دست برداشتن از حمایت از دولت بشار دانست و حتی می‌توان در مورد یمن و وادارکردن روسیه به میانجی‌گری در این‌باره ارزیابی کرد. بعضی تحلیل‌ها نیز مبنی بر این است که عربستان خواهان تطمیع روسیه به‌منظور جلوگیری از توافق هسته‌ای با ایران است. اینها تحلیل‌هایی است که به کار برده می‌شود. اما بعید می‌دانم چنین یادداشت‌تفاهم‌هایی به‌سادگی بتواند بر سیاست‌های روسیه و موضوعاتی که برای کرملین حیاتی تلقی می‌شود، مانند سوریه، اثرگذار باشد. گرچه روسیه درمورد مذاکرات هسته‌ای نگرانی‌هایی دارد، اما تصور نمی‌شود اگر قرار باشد مانعی برای توافق در نظر بگیریم، کشورهایی مانند فرانسه مانع بیشتری هستند.