مناسبات پيچيده روحانيت
- توضیحات
- :::
- دسته: مقالات |
- منتشر شده در پنج شنبه, 06 خرداد 1395 20:02 |
حیات غرب - مناسبات مجلس خبرگان رهبري، پديده پيچيده‌اي است. در مجالس مهمي كه در دنيا وجود دارد، احزاب سياسي، نامزدهايي را معرفي مي‌كنند و اين نامزدها بنا به نسبت راي كه در بين راي‌دهندگان دارند، كرسي‌هايي را تصاحب مي‌كنند. مجلس خبرگان، از اين جهت با مجالس معمول در دنيا متفاوت است كه اعضاي اين مجلس بايد شرايط خاصي داشته باشند.بدون استثنا، همگي اعضاي آن بايد فقيه باشند و به طور معمول هم از ميان روحانيون انتخاب مي‌شوند و به طور آّشكار و نهان هم مشخص شده است كه بانوان راهي به اين مجلس ندارند. اين روالي است كه تاكنون در اين مجلس وجود داشته و با اينكه ما شاهد بوديم تعداد از بانوان، داوطلب ورود به اين مجلس بودند، عملا بانويي به مجلس خبرگان راه پيدا نكرد. در بين اعضاي مجلس خبرگان جديد هم، تنها يك فرد غير روحاني حضور دارد كه اين فرد در امتحان فقه، با نمره‌اي بسيار بالا و بالاتر از بسياري از روحانيون قبول شد. بنابراين، شرايط ورود به اين مجلس، به لحاظ دانش و معلومات مورد نياز بسيار خاص است. از طرف ديگر، نظارت شوراي نگهبان همچون ساير انتخابات‌ها، در انتخابات مجلس خبرگان هم دخيل است و علاوه بر شرط فقاهت، شرايطي كه از ديد اعضاي شوراي نگهبان، مهم و اساسي است و آثار آن را در انتخابات‌هاي ديگر هم مشاهده مي‌كنيم كه در انتخابات خبرگان هم حكم فرماست. در انتخابات خبرگان، شخصيت‌هايي همچون آيت‌ا... سيد حسن خميني نامزد شدند كه بسياري از آقايان فقها و مراجع تقليد، علم و دانش آنها را تاييد كرده بودند، اما نتوانستند وارد عرصه انتخابات شوند بنابراين، نحوه تشكيل مجلس خبرگان، به گونه‌اي نيست كه در ميان نامزدهاي عمومي عرصه سياسي كشور تشكيل شود. رقابت‌ها و تعاملات پيچيده سياسي هم در اين مجلس وجود دارد به طور مثال، آيت‌ا... هاشمي‌رفسنجاني كه در دوره‌اي، با قاطعيت بالايي رئيس مجلس خبرگان بودند، به يك‌باره و در اثر برخي اتفاقات سياسي كنار گذاشته شدند و در دوره‌هاي بعدي هم، با وجود اينكه ايشان بيشترين راي را در حوزه انتخابيه خود و در ميان ساير اعضاي مجلس خبرگان كسب كردند، مورد عنايت ساير همكاران خود در مجلس خبرگان قرار نمي‌گيرند تا بتوانند نامزد رياست اين مجلس شوند. در مجلس خبرگان، ملاحظات بسيار پيچيده صنفي را هم وجود دارد. مسائلي كه به روابط بين علما مربوط مي‌شود و بسياري از مواقع براي سياسيون قابل درك نيست و مردم عادي هم نمي‌توانند با محاسبات معمول اين ملاحظات را درك كنند. آيت‌ا... جنتي كه به عنوان رئيس پنجمين دوره مجلس خبرگان رهبري انتخاب شده، شخصيتي شناخته شده است. آيت‌ا... جنتي در شرايطي قرار دارد كه بر مبناي آن مي‌توان پيش بيني كرد مجلس خبرگان، در اين دوره، همانند مجلس گذشته باشد. در مجموع، رياست مجلس خبرگان با رياست مجلس شوراي اسلامي بسيار متفاوت است. رئيس يا اعضاي هيات رئيسه مجلس شوراي اسلامي، مي‌تواند در جريان تصميم‌گيري‌ها و نحوه ورود به مسائل اثر گذار باشد. اما اين طور كه از مجلس خبرگان برمي‌آيد و انتخابات هيات رئيسه اين مجلس هم نشان مي‌دهد، در شرايط معمول، مجلس خبرگان قرار نيست كار خاص اجرایی انجام داده يا در فرآيند امور كشور، نقش ويژه‌اي را ايفا كند. آيت ا... هاشمي‌رفسنجاني هم، چنين ديدگاهي دارند كه در شرايط معمول، كسي رئيس مجلس خبرگان شود كه مورد اقبال مجلسيان قرار دارد و از نگاه ايشان، رقابت كردن براي كرسي رياست اين مجلس، اهميت خاصي ندارد. اما در شرايط خاص و اضطرار، كساني كه توان تاثيرگذاري سياسي دارند، همچون شخص آيت ا... هاشمي، نقش خود را ايفا خواهند كرد. از اين حيث، رقابتي جدي بر سر كرسي رياست مجلس خبرگان رهبري وجود نداشت و با نوعي شيخوخيت مساله فيصله يافت.