حیات غرب - صادرات یک زنجیره به هم پیوسته است. این زنجیره از مواد اولیه آغاز شده و اگر ارزش افزوده به همراه داشته باشد، به مراحل تولید رفته تا از آن بگذرد. پس از طی این مراحل، باید به بخش حمل و نقل، گمرک، بازاریابی و وصل شدن به کشور هدف برسد. در حال حاضر واقعیت این است که صادرات غیرنفتی ما شامل چند کالای محدود است. این کالا ها عبارت اند از میعانات گازی، پتروشیمی و مواد خامی که فرآوری نشدهاند، مانند سنگآهن، زعفران، پسته، فرش و کالاهای سنتی که در گذشته صادر میشد. برای اینکه صادرات غیرنفتی ایران تنوع داشته باشد، چند راهحل وجود دارد. یک راهحل این است که شرکتهای ایرانی با شرکتهای خارجی سرمایهگذاری مشترک داشته باشند تا هم انتقال فناوری اتفاق بیفتد و هم بازار منطقه و بازار داخلی در اختیار تولیدات مشترک قرار بگیرد. این موضوع یکی از اصلیترین راههای افزایش صادرات است، چرا که شرکتهای خارجی معتبر معمولا سالنهای توزیع و بازاریابی قوی تری دارند. راه حل بعدی این است که باید سلایق منطقه و کشورهای هدف را شناسایی کنیم و بر این اساس محصولات خود را تولید کرده و به این کشورها صادر کنیم؛ راهبردی که مواد اولیه و فناوری بازاریابی و دیگر مسائل آنها باید شناسایی و مشخص شود تا بتوان صادرات را به خوبی دنبال کرد. باید گفت مشتقات نفتی مانند پتروشیمی، بخش عمدهای از صادرات غیرنفتی ما را تشکیل میدهند. طبیعی است که در شرایط موجود که قیمت نفت با کاهش شدیدی مواجه شده است، این موضوع روی میزان صادرت غیرنفتی ما نیز تاثیرگذار باشد. از سوی دیگر، بخش مهمی از صادرات غیرنفتی ما کالاهای لوکسی مانند فرش و زعفران هستند که با کاهش قیمت نفت، درآمدهای جهانی نیز کاهش مییابد و رغبت خریداران برای خرید کالاهای لوکس ایرانی نیز پایین میآید. اما نکتهای که در این میان وجود دارد، این است که باید ترکیب صادرات غیرنفتی ما از حالت موجود خارج شود و بیشتر به بخش صادرات خدمات و کالاهای دارای ارزش افزوده، مانند محصولات کشاورزی و موادغذایی که نیاز فوری و ضروری افراد جامعه هستند، بپردازیم. نکته با اهمیت درباره تراز تجاری این است که باید تراز ارزی را از تراز بازرگانی تفکیک کنیم. به عنوان مثال، آلمان به دلیل اینکه ترازهای بازرگانی و ارزی را از یکدیگر جدا میکند، همیشه دارای تراز تجاری مثبت است. به طور کلی، تثبیت قیمت ارز و تكنرخی كردن آن ثبات و امنیت اقتصادی و سرمایهگذاری را به وجود میآورد. معافیت صادرات غیرنفتی از هرگونه مالیات و عوارض و برقراری نظام جوایز صادراتی یکی دیگر از اقدامات موثر در راه صادرات است كه مهمترین دستاورد آن ایجاد رشد سرمایهگذاری در اقتصاد، توسعه اشتغال مفید و مولد است. در نتیجه باید فرهنگ صادراتی را گسترش دهیم و بیشتر از هر زمان دیگری به مساله صادرات توجه داشته باشیم. دولت باید در راستای افزایش صادرات غیرنفتی برای دستیابی به اهداف اقتصادی گام بردارد.