حیات غرب - خاورمیانه در سالهای اخیر درگیر مناقشات سیاسی و نظامی مختلفی بوده است که شاید بتوان گفت رویارویی سیاسی عربستان سعودی با جمهوری اسلامی ایران و گرفتن مواضع خصمانه از سوی این کشور یکی از مهمترین این تحولات بوده است. نظامی گری و به راه انداختن جنگ یمن و حمایت از تروریستهای افراطی احساس قدرتی کاذب در عربستان سعودی ایجاد کرده است و سبب شده تا این کشور با حمایت برخی قدرتهای منطقهای و فرا منطقه ای، درصدد ادامهدادن و دامن زدن به فرایند ایران هراسی برآید. البته دشمنی حاکمان سعودی با جمهوری اسلامی ایران مختص به سالهای اخیر نیست و از زمان پیروزی انقلاب آغاز شده است. تشکیل شورای همکاری خلیج فارس و تاکید بر«امنیت جمعی» کشورهای جنوبی حوزه خلیج فارس در مقابل جمهوری اسلامی ایران، حمایت همهجانبه از عراق در طول جنگ ۸ ساله، افزایش همکاریها با ایالات متحده آمریکا در ابعاد سیاسی، اقتصادی و نظامی، تلاش برای اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران در شورای امنیت، تشکیل «جبهه سازش» برای مقابله با نیروهای متحد ایران در لبنان و جبهه مقاومت، کارشکنی در مذاکرات ایران و ۱+۵ و ساماندهی گروههای تروریستی و آشوبطلب سوریه برای ضربه به ایران و محور مقاومت، بخشی از اقدامات خصمانه این کشور علیه جمهوری اسلامی ایران بوده است. در یک سال اخیر نیز کادر جنگ طلب و ماجراجوی دستگاه سیاست خارجی این کشور در کنار لفاظیهای سیاسی، حمایت از تروریستهای دشمن ملت ایران، عدم پاسخگویی در قبال فاجعه منا و کارشکنی در نامنویسی از حجاج ایرانی برای مراسم حج امسال را نیز به پرونده سیاه خود در قبال ایران اضافه کردهاند. هر چند در طی سالهای گذشته جمهوری اسلامی ایران برای حفظ امنیت و ثبات در منطقه و همچنین با لحاظ کردن منافع جهان اسلام، از افزایش تنشها با عربستان سعودی پرهیز کرده، اما به نظر میرسد افزایش سیاستهای خصمانه عربستان سعودی و به ویژه بیمسئولیتی مقامات این کشور در قبال حوادث تلخ حج سال گذشته که به کشته شدن بیش از ۴ هزار نفر و مفقود شدن بسیاری دیگراز مسلمانان کشورهای مختلف انجامید، لزوم برخورد قاطعانهتر با این دولت یاغی را مطرح میکند. البته در شرایط کنونی منطقه، استفاده از راه حلهای نظامی منجر به پیچیدهتر شدن اوضاع و باز شدن هر بیشتر پای قدرتهای فرامنطقهای به منطقه خواهد شد؛ اما جبهه دیگری که دستگاه دیپلماسی کشورمان میتواند در آن به خوبی عرض اندام کرده و عربستان را به تسلیم و پاسخگویی وادارد، جبهه حقوقی است. در فاجعه منا و جهتگیریهای پس از آن نیز عملکرد عربستان سعودی از دید قوانین و اصول واضح حقوق بینالملل و حقوق بشر محکوم است. بر اساس حقوق بینالملل و کنوانسیونهای متعدد بینالمللی، همه دولتها مسئول حفظ امنیت و جان و مال اتباع کشورهای دیگری هستند که وارد خاک کشور آنها شدهاند. بنابراین موضوع و با استناد به متن پیش نویس کمیسیون حقوق بینالملل سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۱ درباره موضوع مسئولیت بینالمللی کشورها، دولت عربستان سعودی باید تعهد عرفی و تعهد قراردادی را- که همانا حق حیات و حق کرامت زائران خانه خدایی است که به این کشور مسافرت کرده اند- به عهده بگیرد. بنابراین در شرایطی که عربستان سعودی تا کنون به خاطر هیچ یک از اقدامات مخالف حقوق بینالملل خود علیه ایران، محکوم و مجازات نشده و همچنان با بیشرمی بر طبل دشمنی و ایرانهراسی میکوبد، دستگاه دیپلماسی کشورمان باید ضمن طرح شکایت از عربستان در ICJ و گشودن پروندههای حقوقی برای تک تک اقدامات غیر اصولی این کشور، بحث تشکیل یک کمیته حقیقت یاب بیطرف برای بررسی مقصران فاجعه منا را بهصورت جدی پیگیری کرده و در کنار تلاشهای سیاسی، در جبهه حقوقی نیز عربستان را محکوم و وادار به جبران اقدامات خصمانه تاریخی خود علیه ایران کند.