رسول سلیمی - با آغاز سال جدید میلادی، طرح صلح مصر جدی ترین گزینه روی میز حماس و اسرائیل برای پایان دادن به جنگ است.اما ناظران سیاسی معتقدند پایان جنگ به معنای پایان زیست سیاسی نتانیاهو خواهد بود. خبرآنلاین چشم انداز جنگ غزه را در سال۲۰۲۴ بررسی می کند.
جنگ اسرائیل با حماس در غزه روزبهروز خونینتر میشود. به نظر میرسد رژیم اسرائیل به رهبری بنیامین نتانیاهو اهمیتی برای تغییر افکار عمومی جهانی قائل نیست و حملات هوایی بر فراز غزه را با شمار کشتهشدگان نزدیک به ۲۱ هزار نفر ادامه میدهد. به گفته ناظران سیاسی، درحالیکه شمار کشتهشدگان غیرنظامی در غزه افزایشیافته، نزدیکترین متحدان اسرائیل مانند ایالات متحده در حال تجدیدنظر در موضع خود در مورد جنگ هستند، هرچند این تغییر موضع در رأی آنها در سازمان ملل تأثیری نداشته است.
چه آنکه وضعیت ژئوپلیتیک اروپا نیز به دلیل درگیری طولانی روسیه و اوکراین آسیبپذیر شده و نمیتوان در مورد چشمانداز جنگ اسرائیل و حماس و پیامدهای سیاسی و اقتصادی آن تعجب کرد. در همین حال نهادهای زیر مجموعه سازمان ملل متحد در مورد بحران انسانی در غزه هشدار دادند. در بحبوحه افزایش انتقادات سازمان ملل، دولت اسرائیل تصمیم گرفته است صدور ویزای خودکار برای کارمندان این نهاد جهانی را متوقف کند و گفته است که ویزاها را بهصورت موردی بررسی خواهد کرد.
ایده مصر در سال جدید میلادی روی میز حماس و اسرائیل
از ۷ اکتبر، کشتار در فلسطین تنها برای مدتی متوقف شد، اما با بهوجودآمدن اختلافنظر بر سر تبادل اسرا، آتشبس شکست خورد و چرخه خشونت ازسرگرفته شد. علاوه بر این کشورهای عربی چندین قطعنامه را در سازمان ملل متحد ارائه دادند که برخی از آنها تصویب شد؛ اما امریکا بقیه را وتو کرد.
در همین حال، در هفتههای گذشته مصر طرح صلح جدیدی را پیشنهاد کرد که به نظر میرسد دو طرف علاقهمند به بررسی این طرح هستند. بر اساس گزارش آسوشیتدپرس، طرح صلح جدید شامل آزادی تدریجی گروگانها و ایجاد یک دولت موقت فلسطینی متشکل از متخصصان ماهر برای نظارت بر نوار غزه و کرانه باختری تحت کنترل اسرائیل بود. اما طرح مصر با آغاز ترورهای هدفمند اسرائیل و کشتهشدن فرماندهان ارشد حماس بینتیجه ماند.
سال ۲۰۲۴: کسری بودجه در انتظار اسرائیل
در همین حال اسرائیل مطمئن نیست که آیا نظام اقتصادی این کشور از لحاظ مالی برای یک جنگ طولانی در غزه آماده است یا نه. بر طبق گزارش رویترز، جنگ اسرائیل و حماس در سال ۲۰۲۴ کسری بودجه اسرائیل را سه برابر خواهد کرد. موضوعی که اسرائیل را بیش از پیش برای پایان دادن به جنگ مصمم می کند. رسانه های غربی خبر دادند «ای تای تمکین»، معاون کمیسیون بودجه اسرائیل، در حالی که به قانونگذاران اسرائیل گزارش می داد گفت جنگ در غزه هزینه های دفاعی این کشور را بیش از ۴۸ میلیارد شِکِل(واحد پول اسرائیل) افزایش داد. (به تاریخ امروز یک شِکِل جدید اسرائیل مساویست با۰٫۲۷ دلار آمریکا)
انتخابات ۲۰۲۴ امریکا در گرو سرنوشت جنگ در فلسطین
درحالیکه ایالات متحده تاکنون از اسرائیل حمایت تمامعیاری داشته است، انتخابات ریاستجمهوری آینده میتواند تأثیر جدی بر وضعیت موجود داشته باشد. چه آنکه جو بایدن تاکنون بیش از ۷۵ میلیارد دلار برای حمایت از جنگ اوکراین هزینه کرده و افکار سیاسی داخلی امریکا کمکهای این کشور به کیف را زیر سؤال بردهاند. علاوه بر این، با افزایش تلفات غیرنظامیان در غزه، بهویژه زنان و کودکان، ایالات متحده برای دفاع از اسرائیل در صحنه بینالمللی با انتقادات جدی روبهرو شده است.
در همین حال کارشناسان سیاسی نگاه امیدوارکنندهای به طرح صلح مصر دارند و میگویند اسرائیل تمایل بیشتری برای پایاندادن به جنگ نشان داده است. اما تجربه ماههای اخیر برای پایاندادن به جنگ نشان داده که هر تصمیمی برای پایان جنگ اسرائیل و حماس تابع اراده تندروهای اسرائیلی در دولت این کشور و فرماندهان نظامی حماس است که در میدان مبارزه میکنند. در مواجهه با این وضعیت بحرانی، کشورهای منطقه و قدرتهای بینالمللی تلاشهای خود را برای رسیدن به فرمولی که جنگ را متوقف کند ادامه دارد.
ناتوانی اسرائیل در نابودی کامل حماس
پس از هفتهها استمرار جنگ بعد از پایان آتشبس بشردوستانه نهروزه، جناحهای مقاومت فلسطینی به حملات موشکی خود به اسرائیل ادامه میدهند. ناظران سیاسی معتقدند استمرار حملات موشکی نشاندهنده ناتوانی اسرائیل در دستیابی به یکی از اهداف اصلی اعلام شده خود، با وجود تخریب گسترده زیرساختهای غیرنظامی - نظامی و خسارات سنگینی است که به فلسطینیها وارد کرده است.
اما آنچه تحلیلگران سیاسی بر آن اشتراک نظر دارند این است که استمرار جنگ اسرائیل و حماس عامل بقای دولت نتانیاهو در اسرائیل است و قدرت او را تضمین میکند، زیرا متوقف کردن جنگ به معنای آغاز حسابرسی و پاسخگو شدن نتانیاهو در برابر مردم اسرائیل است. آنچنان که نظرسنجیها از کاهش محبوبیت نتانیاهو خبر میدهند، احزاب رقیب او منتظرند تا با پایان جنگ در انتقال قدرت به رقبای نتانیاهو مشارکت جدی داشته باشند.