این سیاستمدار اصلاح طلب در گفت و گویی تفصیلی با خبرنگاران سیاسی ایرنا، ترکیب مجلس نهم را فراگیر نمی داند و تاکید می کند که ترکیب مجلس آینده باید فراگیر باشد و به نفع جوانان و زنان تغییر کند.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام می گوید که سال 93 را سال تدوین راهبردها قرار داده ایم و سال 94 وارد فاز شناسایی کاندیداها و چگونگی به اجماع رسیدن، می شویم.
عارف با بیان اینکه درباره ائتلاف در انتخابات به او پیشنهادهایی شده است، تصریح می کند که با همه بزرگان ارتباط دارد ولی اکنون زمان اجماع و ائتلاف نیست.
رییس بنیاد امید ایرانیان، زمان اجماع را نیمه اول سال آینده و زمان ائتلاف را نیمه دوم سال آینده می داند و تاکید می کند که بطور همزمان اجماع و ائتلاف را در دستور کار داریم.
عارف معتقد است حمایت اصلاح طلبان از دولت به نفع کشور است و حضور بالای مردم را در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی موجب پیروزی اصلاح طلبان می داند.
او در بخش دیگری از این مصاحبه، تغییرات سیاسی درون استان ها را پاسخگوی مطالبات مردم نمی داند و تاکید می کند شرایط فعلی، بهترین فرصت برای تثبیت وضعیت سیاست داخلی و مدیریت سیاسی کشور است.
او همچنین درباره موضوع تفکیک جنسیتی می گوید که این اقدام هیچ نفعی، جز حساس کردن جنس مخالف ندارد.
محمدرضا عارف در سال ۱۳۳۰ در خانواده ای مذهبی در یزد به دنیا آمد که پس از تحصیل در رشته مهندسی برق در دانشگاه های تهران و استنفورد، کار خود را با معاونت طرح و توسعه و سپس سرپرستی شرکت مخابرات ایران آغاز کرد.
او استاد دانشگاه صنعتی اصفهان و تاکنون استاد دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف بوده است. همسرش «حمیده مروج» متخصص پوست و مو است که حاصل ازدواج آنها، سه فرزند پسر است.
عارف که اکنون رییس بنیاد امید ایرانیان وعضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی انقلاب فرهنگی است، در دولت اول «سید محمد خاتمی» وزیر پست و تلگراف و تلفن بود؛ وزیر پستی که به گفته خودش «تا امروز، همچنان تلفن همراه ندارد و شاید در آینده فکری در این زمینه کند.»
او در دولت اول خاتمی برای مدتی نیز ریاست سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور را برعهده داشت و در دولت دوم اصلاحات، معاون اول رییس جمهوری بود.
او در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با شعار معیشت، منزلت و عقلانیت وارد عرصه انتخابات شد اما در روز دوشنبه 20 خرداد 92 با درخواست سید محمد خاتمی برای رسیدن اصلاح طلبان به اجماع، از کاندیداتوری انصراف داد.
متن کامل این گفت وگوی تفصیلی را می خوانید:
***تشکلی که مسیر واگرایی را دنبال کند، موثر واقع نمی شود
** ایرنا: به تازگی یکی از موسسان حزب تازه تاسیس «ندا» عنوان کرده که این حزب تنها با هدف اصلاح چهره های مخدوش شده برخی اصلاح طلبان و یا رفع مشکلات میان اصلاح طلبان با حکومت تاسیس می شود، بفرمایید نظرتان درباره تاسیس این حزب چیست و آیا این اقدام را مثبت ارزیابی می کنید یا خیر؟
++عارف: پیش از پاسخ به به این سوال باید بگویم، خوشحالم که به خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) آمده ام. این خبرگزاری نقش بی بدیلی در اطلاع رسانی و توضیح و تبیین سیاست های اجرایی و حاکمیتی در کل نظام دارد. نگاهی که من همیشه به خبرگزاری ایرنا داشته ام این است که خبرگزاری نباید خود را بخشی صرفا دولتی بداند؛ باید در جایگاه حاکمیت با همان جهت گیری قرار گیرد. باید جهت گیری درازمدت را دنبال کند ودرگیر مسایل جناحی و سیاسی نشود . شاهد بودیم که در مقاطعی که این خبرگزاری وارد این مقولات شد و کم کم جایگاه خود را از دست داد و برخی رقبایی هم که ایجاد شدند به بهانه تنزل جایگاه این خبرگزاری بود.
انشاء الله در دوران مدیریت جدید با کمک کارمندان پرتلاش و خبرنگاران ارزشمند، ایرنا بتواند در جهت کاهش چالش ها وتبیین جایگاه ها مشارکت و سهم بیشتری داشته باشد.
در پاسخ به سوال شما باید بگویم که بعد از انتخابات 24 خرداد 92 جلسات زیادی با تشکل های مختلف سیاسی و غیر سیاسی داشتم. برخی سازمان های مردم نهاد ابراز علاقه می کردند در تشکیلات ما ادغام شوند. من به این عزیزان گفتم شرایط کشور به گونه ای نیست که به یک تشکل سیاسی فراگیر برسیم. هنوز رویکردمان نمی تواند صرفا حزبی واحد باشد؛ بنابراین بایدتشکل های همسو را با حفظ جایگاه حقوقی شان تقویت کنیم.
در طول یکسال گذشته نیز جلسات متعدد هم اندیشی با سمن های (سازمان های مردم نهاد) تخصصی داشته ام.
هر وقت هم می دیدم جمعی از افراد با انگیزه به دنبال ایجاد تشکل هستند، استقبال می کردم البته باید به سمت همگرایی و وحدت برویم. اگر تشکلی ایجاد شود و مسیر واگرایی را دنبال کند نه خودش جایگاهی را پیدا می کند و نه در فضای سیاسی کشور می تواند موثر واقع شود. به هر ترتیب با ایجاد هر تشکلی با همان نگاه استقبال می کنم .
*** جریان های اصلاح طلبی و اصولگرایی قابل حذف نیستند/ اصلاحات در روستاها هم طرفداران پر و پاقرصی دارد
** ایرنا: تحلیل و ارزیابی جنابعالی از موقعیتی که اصلاح طلبان در این مقطع زمانی، یکسال بعد از انتخابات ریاست جمهوری در آن قرار دارند، چیست؟ و عملکرد اصلاح طلبان را در آینده با توجه به در پیش بودن انتخابات مجلس آینده، چگونه ارزیابی می فرمایید؟
++ عارف: به قبل از 24 خرداد و فضایی که در ماه های آخر منتهی به خردادماه ایجاد شده بود، برگردیم. رقیب جریان اصلاحات تلاش می کرد القا کند اصلاح طلبان هیچ جایگاهی در معادلات سیاسی جامعه ندارند و مردم از اصلاح طلبان روی گردان هستند.
در سفرهای انتخاباتی که داشتم به این نتیجه رسیدم تفکر اصلاحات جایگاه خوبی در میان مردم دارد. من نمی گویم جایگاه منحصر به فرد؛ شخصا واقعیت جایگاه دو جریان اصیل(اصلاح طلب و اصولگرا) را در نظام پذیرفته ام . معقتدم هیچکدام حذف شدنی نیستند. هر کدام سعی کنند رقیب را حذف کند، باعث تنزل جایگاه خود می شوند. باید تلاش همه فعالان سیاسی این باشد که انشاء الله در یک فضای رقابتی سالم ، این دو جریان اصلی با یکدیگر به رقابت بپردازند.
در حال حاضر، جریان اصلاحات جایگاه خوبی دارد. گاهی تحلیل می شد اصلاحات در بخش نخبه جامعه متوسط رو به بالا حضور دارد اما این جریان سیاسی در انتخابات اخیر نشان داد در روستاها هم طرفداران پر و پاقرصی دارد و مردم با پیام ها و نامه ها یشان نشان دادند تفکر اصلاحات را قبول دارند.
حماسه بزرگی بر خلاف تمام تحلیل ها داخلی و خارجی در انتخابات گذشته خلق شد؛ مردم یک بار دیگر وفاداری خود را به ارزش ها و انقلاب با حضورشان به اثبات رساندند و73 درصد به صحنه آمدند. به اعتقاد من مهمترین و بزرگترین وظیفه ما بعد از24 خرداد حفظ این سرمایه بود که بطور جدی در دستور کار خود قرار دادیم.
مبنای حرکت ما از ابتدا در این نگاه جدید که از سال 86 در بنیاد امید ایرانیان شروع کردیم، اخلاق بود. هم فعالیت اجتماعی و هم فعالیت سیاسی ما از ابتدا مبتنی بر اخلاق بود که در دستور کارمان قرار گرفت. البته حفظ این سرمایه بخشی به تشکل های مردم نهاد بازمی گردد و بخشی به عملکرد دولت و تلاشی که انجام می گیرد.
*** مردم از رای شان پشیمان نیستند
++عارف: ما تجربه ای را در دوم خرداد 76 داشتیم و در آن زمان، حماسه بزرگی خلق شد که البته بخاطر برخی درگیری ها از این سرمایه عظیم اجتماعی به خوبی استفاده نشد. ما تصمیم گرفتیم از این تجربه استفاده کنیم. به همین دلیل در مورد خود من، جمع بندی دوستان این بود که با نخبگان جوانان و دانشجویان جلسات زیادی بگذاریم تا بتوانیم این سرمایه را حفظ کنیم وخوشحالم اعلام کنم برداشت ما این است علی رغم اینکه دولت به خاطر مشکلات زیاد نتواسته هنوز برنامه هایش به طور کامل را اجرایی کند مردم نسبت به رای هایشان پشیمان نیستند .ما پیروزی 24 خرداد را بخش اول از پروژه ای می دانیم که بخش دوم آن در اسفند 94 رقم می خورد که انشاء الله بتوانیم پیروزی بزرگی را رقم بزنیم .
*** راهبرد اصلی ما به دست آوردن اکثریت کرسی ها در مجلس دهم است
** ایرنا: به نظر جنابعالی اصلاح طلبان برای حضور درانتخابات مجلس چگونه عمل خواهند کرد؟ آیا بنیاد امید ایرانیان نیز دراین خصوص فعالیتی خواهد داشت؟
++ عارف: راهبرد اصلی ما پیروزی و به دست آوردن اکثریت کرسی در مجلس است. مجلس آینده باید دغدغه اش منافع و مصالح ملی باشد به جای بخشی نگری و پیگیری مسایل جاری. باید مجلسی روی کار بیاید که متخصص و توانا باشد واشراف به همه امور داشته باشد؛ ترکیب فراگیری داشته باشد، ترکیب مجلس فعلی فراگیر نیست ؛الان ظرفیت 50 درصد دانشگاه ها را بانوان تشکیل می دهند و این در حالی است که تعداد نمایندگان زن مجلس هنوز تک رقمی است. براین باوریم از این پتانسیل در همه امور به خصوص در مجلس باید استفاده کنیم تا حضور خانم ها جدی تر باشد و جوانان نیز باید حضور جدی تری داشته باشند.
تجربه سه دهه گذشته انقلاب این است که هرجا به جوانان اعتماد کردیم، نتیجه گرفتیم. مدیریت جنگ با جوانان بود ، انقلاب فرهنگی متکی به جوانان بود نظرم این است ترکیب مجلس باید به نفع جوانان و بانوان تغییر کند و یک مجلس قدرتمند و کارا با پویایی بیشتر تشکیل شود.
جهت گیری اصلی ما این است که رای اکثریت را به دست آوریم. در داخل جبهه اصلاحات نیز به دنبال اجماع هستیم. البته کارسخت و مشکلی است . از اواخر سال گذشته کار را شروع کردیم. بحث و بررسی کردیم و سال 93 را سال تدوین راهبردها قرار دادیم و تصمیم گرفتیم فعلا وارد مصداق نشویم، بحث ائتلاف با بخشی از رقبا را نیز مطرح کردیم. بر این باورم می توانیم ائتلاف نسبی را در بعضی حوزه های انتخابیه در مجلس داشته باشیم که مورد قبول هر دوجناح باشند. اگر به این جا برسیم این افراد مشترک می توانند در تعامل و همگرایی جناح ها و گروه ها موثر باشند. این کار را با برنامه ریزی مشخص شروع کردیم.
امید است تا پایان امسال راهبردها را مشخص کنیم و انشاء الله سال 94 وارد فاز شناسایی کاندیداها و چگونگی به اجماع رسیدنشان بشویم.
*** با جریان های معتدل اصولگرا تعامل می کنیم
** ایرنا: یعنی تعامل با جریان های معتدل اصولگرا را در برنامه خود دارید؟
عارف: بله . صحبت هایی با برخی از دوستان معتدل اصولگرا انجام شد و این صحبت ها ادامه خواهد داشت.
** آیا با آقای ناطق نوری هم تعامل داشته اید؟
++عارف: بگذارید نام فرد خاصی را مطرح نکنم. من با همه بزرگان ارتباط دارم و باید تعامل داشته باشیم.
*** طرفداران دولت و اعتدالگرایان را از اصلاح طلبان جدا نمی دانم
** ایرنا: با توجه به رقابت دو جریان اصوالگرا و اصلاح طلب وتشکیل جریان جدید اعتدال گرایی که بعد از انتخابات ریاست جمهوری شکل گرفت، آینده مجلس دهم را از آن چه جریان و گروهی می بینید؟ نظرتان درباره ائتلاف آقایان هاشمی، خاتمی و ناطق چیست و آینده اصلاح طلبان با این ائتلاف چگونه خواهد بود؟ اگر این ائتلاف ها به شکلی باشد که همچون انتخابات ریاست جمهوری برای حفظ وحدت و ائتلاف، افرادی کناره گیری کنند، آیا دکتر عارف حاضر است برای بقای اصلاحات پیشگام شود و دوباره کناره گیری کند تا دیگران وارد عرصه شوند؟
++عارف: اگر از سوال آخر شروع کنم باید بگویم امتحانم را در طول بیش از 30 سال گذشته بارها پس داده ام. من این منش را در طول 30 و چند سال بعد از انقلاب داشته ام و برای ادای وظیفه و مسئولیتم در صحنه بوده ام وکمتر به نتیجه فکر می کردم. به خرد جمعی اعتقاد دارم. یکی ازشعارهای مان در بنیاد امید ایرانیان خرد جمعی است، اگر عمری باقی باشد این منش را دنبال خواهم کرد.
من طرفداران دولت و اعتدالگرایان را از اصلاح طلبان جدا نمی دانم و برداشتم این است که اینها در یک جبهه هستند. وقتی می گویم ما پیروز می شویم منظورمان اصلاح طلبان و اعتدالیون هستند. من برای بقا و استمرار انقلاب و پیشرفت و تعالی کشور هر کاری لازم باشد در حد توان ناچیزم انجام می دهم.
*** جریان های سیاسی باید هویت خود را حفظ کنند
** ایرنا: آیا فکر نمی کنید طیف افراطی اصلاح طلب و اصولگرا انتخابات مجلس دهم را به دست گیرند ؟
++ عارف: خیر، اعتدال یک رویکرد است که من تلاش کردم در تمام عمر سیاسی و اجرایی ام این منش را داشته باشم و بر این باورم که رویکرد اعتدال در انتخابات آینده پیروز می شود.همیشه با جریان تند مساله داشتم. سعی می کردم با حفظ احترام به آنها یک زاویه و فاصله ای را با آنها حفظ کنم .
بحث کلی ائتلاف ها و اجماع ها حفظ هویت است. براین باورم هر جریان سیاسی باید هویت خود را حفظ کند وبا پرچم هویت خود به میدان بیایند بعد به طور طبیعی شرایط ایجاب می کند ائتلاف کنیم. خوشبختانه ما با رقبا دشمنی نداریم. بر این باورم دو جریان اصلی کشور در تاکتیک ها اختلاف نظر دارند. باید هر دو جریان با هویت خودشان جلو بیایند. هردو جریان با پرچم خود باید بیاییند و بعد با مکانیزم های مشخص و روشن و در صورت امکان، ائتلاف کنند. اینکه با چه مکانیزمی انتخابات و اصلاحات رهبری شود، هنوز خیلی زود است وارد اینگونه مسائل شویم . انشاءالله در زمان مناسب در مورد چگونگی حضور و اجماع بین اصلاح طلبان و ائتلاف با رقیب نظرات خود را اعلام خواهم کرد.
***اکنون زمان اجماع و ائتلاف نیست
** ایرنا: اینکه گفته می شود شما با آقایان خاتمی و هاشمی قصد ائتلاف دارید، درست است یا فقط در حد یک پیشنهاد است؟
++عارف: پیشنهادهایی داده شده است ولی الان زمان اجماع و ائتلاف نیست. می توان در جبهه اصلاحات اجماع کرد. زمان اجماع نیمه اول سال آینده است که اعلام خواهیم کرد. اما زمان ائتلاف نیمه دوم سال آینده است. خیلی زود است به این مسائل فعلا برسیم اما باورم این است هر دو جناح سیاسی اصولگرا و اصلاح طلب باید هویت خود را در هر حال حفظ کنند و سپس وارد اجماع و ائتلاف شوند.
***بزرگان جریان های سیاسی باید به همگرایی برسند
**ایرنا: به نظر شما همه زیر پرچم آیت الله هاشمی خواهند رفت؟ و آیا با توجه به تجربیات گذشته اصلاح طلبان، ائتلاف با آقایان ناطق نوری و هاشمی قابل شکل گیری است؟
++عارف: هیچ چیز در فضای سیاسی غیرممکن نیست .این بزرگان و دیگر افراد بزرگ در اصول اختلاف اساسی ندارند. ما باید برای همگرایی هر چه بیشتر در داخل جبهه و بین جبهه ای برنامه زیری کنیم. بنابراین بطور همزمان «اجماع و ائتلاف» را در دستور کار داریم. در همین زمینه شخصا تلاشهایی برای همگرایی بین بزرگان عرصه سیاست انجام داده ام.
*** باید به سمت رویکرد حزبی حرکت کنیم
** ایرنا: نظرتان درباره تشکیل حزب فراگیر اصلاح طلبان چیست؟
++عارف: پیشنهاد تشکیل این حزب از سال گذشته مطرح شد و با تشکیل کارگروهی مورد مطالعه جدی قرار گرفت. این حزب باید بتواند اصلاح طلبان و جوانان را دور هم جمع کند. در مورد تشکیل این حزب هنوز به نتیجه قطعی نرسیده ایم. فعلا رویکرد حرکت «جبهه ای » را برای انتخابات سال آینده دنبال می کنیم.
**ایرنا: آیا محدودیتی در این زمینه وجود دارد؟
++عارف: تاکنون به محدودیتی برخورد نکرده ایم. برای این کار آمادگی درون سازمانی لازم است تا افراد و گروه های وابسته مشارکت داشته باشند. باید مرامنامه و منشور اخلاقی تعریف شود و محورهای مورد توافق محور حرکت حزبی قرار گیرد. فعلا شرایط کشور برای حرکت حزبی چندان آماده نیست. باید زمینه سازی شود. به همین دلیل الان محور اصلی کار را برتقویت سازمان های مردم نهاد اجتماعی -فرهنگی گذاشتیم .آنچه مطلوب بوده این است که دو حزب فراگیر از سوی اصلاح طلبان و اصولگرایان تشکیل شود و اینها با هم رقابت کنند. باید به سمت رویکرد حزبی برویم. منتهی باید زمینه سازی لازم انجام شود .
*** هیچ حزبی در ایران مسوولیت اتفاقات دولت را برعهده نمی گیرد
** ایرنا: گفته می شود که اعضای هیات دولت نباید عضو حزب یا تشکل سیاسی باشند. نظر شما چیست؟
++عارف: تصور من بر این است رویکرد اعضای دولت نباید حزبی باشد. الان دولت جمهوری اسلامی دولت حزبی نیست، اگر دو یا سه حزب فراگیر وجود داشته باشد، حزب مسوولیت دولت را می پذیرد مثل ترکیه یا کشورهای غربی. در ایران چون مبنای گزینش دولت یا نمایندگان حزب نیست. هیچ حزبی مسوولیت اتفاقات دولت را بر عهده نمی گیرد.
** ایرنا: فرمودید دولت نتواسته برنامه ها را بطور کامل اجرا کند و به بخشی از مطالبات مردم نرسیدیم. مشکل کجاست؟
++عارف: دولت یازدهم در شرایطی روی کار آمد که شاهد رشد منفی و تورم بالای 40 درصد با بدهی چندصد هزارمیلیارد تومانی بودیم. نباید انتظار داشته باشیم ظرف یکسال مشکلات حل شود، باید مجموع روند کارها و عملکرد دولت را در نظر بگیریم. در مجموع روند خوب است اما در عین حال موانعی وجود دارد. در مجلس یک وزیر متدین، عالم و فعال استیضاح می شود و رای نمی آورد چون جریاناتی هستند که می خواهند فضای امنیتی حاکم بر دانشگاهها را حفط کنند. دولت باید با ظرافت با این مسایل برخورد کند و فضای دانشگاهها را با نشاط نگه دارد تا دانشگاه ها بتوانند مسوولیت خود را در تولید علم و آموزش انجام دهند. در بخش های مختلف هم همین است که البته انجام این گونه اقدامات زمان می برد. بنابراین بر این باورم که دولت تلاش خوبی را شروع کرد و دستاوردهای قابل قبولی هم داشته اما ارزیابی کلی عملکرد دولت زود است.
عدم انجام برخی اموربه خاطر شرایط اولیه ای است که دولت روی کار آمده است و برخی حرکات تند و مانع تراشی های بی مورد. همه نهادهای کشور باید دولت را در تحقق برنامه هایش کمک کنند.
***انتقاد جدی به برخی رفتارها در مجلس/ مجلس باید صمیمانه تر با دولت برخورد می کرد
**ایرنا: برخی می گویند، بخشی ازعلت این مساله هم ممکن است مربوط به نهادهایی مانند مجلس باشد که مانع اجرای آن برنامه ها می شوند؟
++عارف: به هر حال مجلس باید همراهی و همکاری کند و احساسم این است که در یک سال گذشته مجلس در ارتباط با دولت باید صمیمانه تر برخورد می کرد. من انتقاد جدی به برخی رفتارهای مجلس در برابر دولت دارم. تعداد سووال هایی که از وزرا می شود و تذکراتی که داده می شود، به نظر می رسد مقداری غیر طبیعی است. همه می دانند دولت یازدهم در چه شرایطی روی کار آمد. انتظار این بود که مجلس در حل مشکلات با دولت همراهی بیشتری می کرد.البته امیدواریم مجلس در مدت باقی مانده به خصوص در تصویب بودجه سال 94 و تصویب برنامه ششم توسعه، همکاری بیشتری با دولت داشته باشد و دولت بتواند برنامه هایش را پیش ببرد.
دولت تلاش خود را انجام می دهد البته شاید در بخش هایی انتظاراین بود که دولت جدی تر کارهایش را دنبال کند .در بخش سیاست خارجی در مجموع، روند خوبی را در پیش دارد و در بخش اقتصادی برنامه هایی که در زمینه کنترل تورم داشته، دستاوردهای خوبی به دست آورده است. دولت در حال حاضر، بحث خروج از رکود را در پیش گرفته و برنامه هایی تنظیم کرده است. عملیاتی شدن این برنامه ها نباید محدود به دولت شود، باید همه نهادهای حکومتی و همه بخش ها از جمله قوه قضاییه، مجلس و نهادهای دیگر کمک کنند تا دولت بتواند برنامه هایش را اجرا کند.
*** امسال بهترین سال برای تثبیت وضعیت سیاست داخلی است
**ایرنا: شما بر تشکیل چند حزب فراگیر و نظام حزبی تاکید کردید. آیا برای رسیدن به حزب و سیستم تحزبی، وزارت کشور دولت یازدهم همراهی می کند؟ برداشت شما ازعملکرد وزارت کشور در یکسال گذشته با توجه به وعده های رییس جمهوری در این زمینه چیست؟ درهمین زمینه، برخی جریان ها انتقاد دارند که در یکسال گذشته در حوزه توسعه سیاسی آنطور که انتظار می رفت فعالیتی انجام نشده ویا بحث هایی که رییس جمهوری در تبلیغات انتخاباتی مطرح می کردند به خوبی پیش نرفته است؟ چه موانعی در این مسیر می بینید یا اینکه خود دولت در این مسیر حرکت نکرده است؟
++عارف: انتظار مردم قطعا در بخش توسعه سیاسی بیش از اتفاقی بود که افتاده است، انتظار ما از وزارت کشور و دولت این است که به این اولویت و وعده های داده شده توجه کنند. دو هزار استاد، مراسمی را در تیرماه دردانشگاه به بهانه قدردانی از بنده برگزار کردند در آنجا درخواست تشکیل یک تشکل اساتید مطرح شد. تصور می کنم حدود 6-5 ماه است که این پیشنهاد به وزرات کشور با عنوان کانون استادان ایران ارئه شد اما هنوز مجوز فعالیت دریافت نشده است. به اعتقاد بنده این کانون می تواند تاثیر خوبی در توسعه علم و فناوری و پیگیری مطالبات صنفی اساتید داشته باشد اگرچه تشکل صنفی است اما در اساسنامه، رویکرد اصلی توجه به مسائل کلان آموزش عالی و تلاش جهت پیاده شدن نقشه جامع علمی کشور وتحقق سند چشم انداز است اما علی رغم همه پیگیری ها پس از این مدت هنوز مجوزی صادر نشده است و جای تذکر دارد.
در بخش سیاسی نیز به همین صورت است، این انتظار وجود دارد که آقای روحانی به صورت جدی تر بر اساس وعده هایی که در بخش توسعه سیاسی در داخل کشور داده اند، عمل کنند و به همین منظور اگر نیاز به اصلاح در بخش هایی از تشکیلات وزارت کشور و یا بخش های دیگر وجود دارد باید سریعتر انجام شود تا آن بخش ها نیز همسو با دولت در توسعه سیاسی و تثبیت نهادها و سازمان های سیاسی جلو بروند.
*** گلایه از تغییرات سیاسی درون استان ها
.... اصلاحات لازم با برنامه انجام شود. الان در تقریبا هر استانی که رفته ام از تغییرات سیاسی درون استان ها گلایه دارند. احساس می کنم این تغییرات پاسخگوی مطالبات مردم نیست که امیدواریم جدی تر به این مساله پرداخته شود. به خصوص طی سال جاری که سال خوبی است و فعالیت سیاسی و انتخاباتی نداریم و از نظر سیاسی آرامش برقرار است اما در سال آینده آرام آرام به نیمه های دوم سال که نزدیک شویم فضای کشور سیاسی می شود. بنابراین شرایط فعلی، بهترین وضعیت برای تثبیت وضعیت سیاست داخلی و مدیریت سیاسی کشوراست.
*** روحانی انصافا به مسایل کشور اشراف دارد
**ایرنا: این بحث مطرح است که گشایش سیاسی در عرصه داخلی اتفاق نیفتاده و حتی فشارهایی از سوی برخی نهادها مثلا برای برگزاری نشست ها و سخنرانی در بسیاری از مراکز استان اعمال می شود و یا جریان های اصلاح طلب در استان ها بشدت تحت فشارهستند. با توجه به اینکه جنابعالی برنامه ای برای انتخابات بعدی درپیش دارید به نظر می رسد بخشی از اصلاح این روند، نیاز به فعالیت های غیر رسمی هم داشته باشد شما که در مجمع تشخیص نیز حضور دارید آیا در این زمینه ها فعالیتی هم دارید؟
++ عارف: این قبیل مسایل با خود دولت است و نباید به نهادهای دیگر ربط داد. مجمع نباید درگیر این قبیل مسائل شود. این مساله نه درحوزه وظایف مجمع است و نه ضرورتی برای درگیر شدنش در این زمینه وجود دارد. آقای روحانی انصافا به مسایل کشور اشراف دارد. ایشان در3 دهه گذشته در بخش هایی بوده که روی این مسائل حساسیت ها، بحث ها و مطالبات مردم مطرح می شده است. امیدواریم آقای روحانی که طرح سامان اقتصادی را ارایه کرده است به سامان سیاسی داخلی کشورجدی تر بپردازد. بسیار نامناسب است که تشکلی برای برگزاری مراسمی مجوز بگیرد و روز قبل مجوزش لغو شود. و چند روز بعد جریانی دیگر در همان شهر مراسمی را برگزار کند و به دولت حمله ور شود. این واقعا جای تاسف دارد.
***امیدواریم فضای مثبت منتهی به انتخابات سال گذشته باز هم تکرار شود
**ایرنا: این گونه مسایل موانعی برای فعالیت انتخاباتی جنابعالی نیست؟ ممکن است در آن مقطع هم رخ دهد؟
++عارف: امیدوارم قبل از انتخابات این مسایل حل شود.انتخابات گذشته هم اینگونه بود و خیلی ها نگران بودند،در اولین جلساتی که می خواستم دانشگاه بروم دوستانم خیلی نگران برخوردها بودند. البته چون معلم بودم شرکت کنندگان چه راست و چه چپ به بنده محبت داشتند و جلسات بسیار خوبی برگزار می شد و آرام آرام در ماههای منتهی به انتخابات، فضای کشور فضای خوبی شد. امیدواریم آن فضایی خوبی که درآن ماهها ایجاد شد برای همیشه ایجاد شود و برگزاری جلسات و میتینگ ها براساس قانون صورت بگیرد و همه بتوانند از فرصت برابر استفاده کنند؛ این خیلی بد است که مجوز مراسمی در استانی روز قبل لغو شود و چند روز بعد جریان رقیب در آن استان مراسم خود را برگزار و نقدهای غیرمنصفانه ای علیه دولت کند. امیدوارم همه گروه ها و همه علاقه مندان به انقلاب و کشور بتوانند در چارچوب قوانین و مقررات و برای حضور حداکثری مردم در انتخابات تلاش کنند.
***حیات برخی گروهها در امنیتی نگه داشتن فضاست
**ایرنا: در طول یک سال گذشته برخی چهره های سیاسی احضار شده اند و برخی معتقدند شرایط با گذشته فرقی نکرده است. ارزیابی شما نسبت به این تحلیل چیست؟
++عارف: به نظرم دولت تلاش خود را می کند. درمورد دانشگاهها و دانشجویان ستاره دار دیدیم که خود دولت موضع گیری کرد. اگر بپذیریم که دولت می خواهد فضای امنیتی را از دانشگاه ها برداشته و به فضای فرهنگی و آرام تبدیل کند باید خوشبین باشیم. اما به هرحال موانعی نیز سر راه است گروههایی هستند که حیات و استمرار قدرتشان، در امنیتی نگه داشتن فضا است و آنها هم تلاش می کنند. هیچ راهی جز استفاده از ساز و کار قانونی نداریم. به اعتقاد بنده خوب است که دولت براساس ساز و کار قانونی در فکر حل دایمی این مشکلات باشد در غیر این صورت ممکن است در کوتاه مدت این مشکلات حل شود اما بعد از چند صباحی باز هم شاهد بازگشت اینگونه مشکلات خواهیم بود.
***وزارت کشور در زمینه گشت های فراقانونی موضع خوبی گرفت
**ایرنا: این محدویت ها صرفا سیاسی نیست. هر از چند گاهی قانون یا آیین نامه جدیدی درباره ایجاد محدودیت برای زنان مصوب می شود. به نظر شما راهکار این مسائل چیست ؟
++عارف: اینگونه اقدامات تند بر اساس قانون نیست بلکه سلیقه است. در حوزه وزارت کشورموضع خوبی در زمینه گشت های فراقانونی گرفته شد. امیدوارم همگان به اجرای قانون تمکین کنند تا با استمرار آرامش بر کشور، دولت بتواند برنامه های خود را اجرا کند.
***تفکیک جنسیتی چه نفعی جز حساس کردن جنس مخالف دارد
**ایرنا: بسیاری خوب موضع می گیرند اما در عمل شاهد محدودیت هایی مانند عدم ورود زنان به ورزشگاهها و یا زمزمه هایی برای تفکیک جنسیتی در کنسرت ها هستیم.
++عارف: در کنسرت ها که عملی نشده است فقط ظاهرا در چند کنسرت در شهرستان ها این کار انجام شده است. در مورد تفکیک جنسیتی بررسی بسیاری کردم که به هر حال این تفکیک جنسیتی چه نفعی دارد،جز حساس کردن جنس های مخالف. دانشجویان در محیط دانشگاه و خیابان در کنار هم هستند. پس چه انگیزه ای در زمینه تفکیک جنسیتی وجود دارد؟ در مورد تفکیک جنسیتی در کنسرت ها نیز همین گونه است یعنی اگر خانواده ای قصد رفتن به کنسرت دارند آیا می شود یک شب خانم ها و یک شب آقایان به کنسرت بروند؟
***دکتر روحانی با ایجاد محدودیت ها موافق نیست
**ایرنا: آیا رییس جمهوری به عنوان مجری قانون اساسی، وظیفه ای در این زمینه دارد؟ هر چند که طبق ساختار و تشکیلات نهادهایی مانند اداره اماکن زیر مجموعه دولت نیستند.
++عارف: این تصمیمات یا در دولت باید گرفته شود یا در شورای عالی انقلاب فرهنگی و یا با نگاه امنیت ملی درشورای عالی امنیت ملی، که رییس هر سه آنها رییس جمهور است. تا جایی که اطلاع هم دارم آقای روحانی با این گونه کارها موافق نیست.
***موانع فرهنگی را نمی توان با چماق رفع کرد
**ایرنا: پس موانعی در این راه وجود دارد؟
عارف :موانع فرهنگی را با چماق نمی توان رفع کرد. باید با بحث و اقناع، این کار انجام شود. باید همگان در چارچوب سیاست های کلی و قوانین و مقررات مصوب اقدام کنند.
***در صورت حضور بالای مردم در انتخابات مجلس پیروز خواهیم شد
**ایرنا: لزوما کارخانه داران چرخ انتخابات را نمی چرخانند و همیشه بخش فرهنگی، بار انتخابات را به دوش کشیده است از جمله سینماگران و زنان، به هر حال سال دیگر انتخاباتی هم وجود دارد.
++عارف: دولت با این تعهدات و گروه های سیاسی با برنامه ریزی باید مشارکت حداکثری مردم و برگزاری پرشور انتخابات را پیگیری کنند. قطعا سهم نخبگان و بخش های فرهنگی و جوانان در ایجاد فضای با نشاط بسیار بالا است. گروه اقلیت هم باید مردم را برای حضور در صحنه ها تشویق کند و یاور دولت در اجرای برنامه هایش باشد.
***آقای توفیقی جزو متدین ترین و عالم ترین اساتید دانشگاه است/سرمایه های معنوی کشور از بین نرود
**ایرنا: آقای دکتر، ظاهرا عده ای و اقلیتی به جای پرداختن به مشکلات واقعی مردم به رغم تاکیدات رهبری برای همگرایی در زمینه حل مشکلات مردم، ظاهرا در پی درگیر کردن دولت در حوزه های فرهنگی و موضوعاتی است که ربطی به عملکرد دولت در یک سال گذشته ندارد. مثلا در بحث وزارت علوم، حضور آقای توفیقی در کنار وزیر سابق علوم را مطرح می کردند و گفته شد یکی از دلایل استیضاح حضور ایشان بوده است. شما با توجه به شناختی که از دکتر توفیقی دارید بحث حضور یا عدم حضور وی را در وزارت علوم چطور ارزیابی می کنید؟ آیا وزیر بعدی از حضور وی استفاده خواهد کرد؟
++عارف: آقای دکتر توفیقی را جزو عالم ترین، با تدبیرترین ومتدین ترین اساتید دانشگاه می دانم. آشنایی من با وی از سال 60 است. چون در آن مقطع من معاون دانشجویی وزارت علوم بودم و قصد فرستادن اولین گروه بورسیه را به خارج از کشور داشتیم. از دوره قبل لیست20 نفره ای تهیه شده بود که باید آن را تایید می کردم یکی از آنها جعفر توفیقی بود. شاگرد اول دانشگاه شیراز. وقتی سابقه اش را دیدیم جزو دانشجویان متعهد و مومن بود. از آن زمان به وی شناخت پیدا کردم. وقتی سخنانی در مورد اینکه آقای توفیقی «وزیر در سایه» را می شنیدم، تعجب می کردم چون آقای فرجی دانا خودش تصمیم می گرفت. تا آنجا که اطلاع دارم آقای دکتر توفیقی در تصمیمات چندان نقشی نداشت. باید تلاش شود نیروها و سرمایه های معنوی کشور از بین نرود. وقتی در جامعه ای با یک فرد عالم و شاگرد اول همه دوره ها مانند آقای توفیقی که فردی عالم و متدین است و دغدغه نظام دارد، اینگونه برخورد شود برای افراد دیگری که وی را الگوی خود می دانند چه انگیزه ای برای ادامه مسیر وی باقی می ماند. آنقدربه مسایل نگاه باندی و گروهی وجود دارد که از آثار درازمدت کارهایمان غافل می شویم. امیدوارم شرایط بگونه ای پیش برود که از حداکثر توان و دانش و تجربه ایشان در امور آموزش عالی و اجرای برنامه های توسعه علم و فناوری کشور استفاده شود.
***به محض رفع مشکل مالی دانشگاهمان را فعال می کنیم
**ایرنا: راجع به دانشگاه خود که در ابتدا نامش خوارزمی بود اما ظاهرا در حال حاضر اسمی ندارد، توضیح بفرمایید که در چه مرحله ای است؟
++عارف: اواخر سال 84 تقاضای دانشگاه کردیم. برنامه ما این بود که یک دانشگاه کیفی ایجاد کنیم. در هیات موسس دانشگاه، 3 تن از روسای سابق دانشگاه تهران هستند و 3 نفر از وزرای علوم سابق؛ بر این اساس مجوز دانشگاه را گرفتیم و زمینی را در هشتگرد گرفیتم که در حال پرداخت اقساط آن هستیم. طبیعی بود بعد از برنامه ریزی ها بلافاصله به مانع منابع مالی برخورد کردیم. افرادی هم قصد همکاری با ما را داشتند اما بنای ما این بود که هر پولی و هر شریکی را نپذیریم، توصیه دوستان این بود که دوره های کاردانی و کارشناسی را راه اندازی کنیم تا برگشت سرمایه داشته باشیم که البته هیات موسس آن را رد کرد. ما می خواستیم خودکفا شویم و بعد کار کیفی انجام دهیم. یعنی هم دوره های لیسانس و هم دوره تحصیلات تکمیلی ما با کیفیت باشد. موافقت اصولی را در مورد دانشگاهمان بدون ذکر نام از وزارت علوم گرفتیم البته درمکاتبات داخلی خودمان اسم «خوارزمی» را گذاشتیم اما هیچ زمانی تقاضایی را از وزارت علوم به اسم خوارزمی نداشتیم چون اگر می خواستیم تقاضا کنیم باید شروع فعالیت را اعلام می کردیم تا آنها تصویب کنند.
در شورای عالی انقلاب فرهنگی در مقطعی دانشگاه تربیت معلم حصارک تقاضای تغییر نام به خوارزمی را داد و خودم آنجا موافقت کردم. می توانستم آنجا بگویم خودمان این نام را ذخیره داریم اما دیدم مطرح کردن این موضوع غیر اخلاقی است که وعده آینده بدهیم.در رسانه ها گفتند اسم خوارزمی است البته ما هیچ ادعایی نداریم و امیدواریم اگر منابع لازم را تامین کردیم و پولی بدست آوردیم دانشگاهمان را با هماهنگی وزارت علوم و با نام دیگری راه اندازی کنیم.
**ایرنا:چه زمانی برای راه اندازی دانشگاهتان اقدام می فرمایید؟
عارف: (با خنده )دعا کنید هر چه زودتر پول دار شویم.
***دنبال سهم خواهی از دولت نبوده و نیستیم
**ایرنا: برخی انتقادی به دولت مطرح می کنند مبنی بر اینکه آقای روحانی با کمک اصلاح طلبان به قدرت رسیده است اما در حال حاضر برخی اطرافیان و وزرا و معاونان وزرا واقعا اصلاح طلب نیستند و حتی کسی مثل آقای توفیقی حذف می شود و با فردی مانند فرجی دانا اینگونه در مجلس برخورد می شود. گفته می شود این دولت اصلاح طلب نیست و اصلاح طلبان باید دنبال دولت خودشان باشند تاعملکرد این دولت به پای اصلاح طلبان نوشته نشود. نظر شما در این باره چیست؟
++عارف: اصلاح طلبان در دولت، هم در بین وزرا و هم در بین معاون وزرا حضور دارند. آقای روحانی هم از ابتدا نگفته بود که دولت اصلاح طلب تشکیل می دهم. بنده به عنوان فردی که در اصلاحات فعالیت کوچکی داشتم از دولت مطالبه ای نداشتم. نه ادعایی داشتیم و نه مطالبه ای کردیم، دنبال سهم خواهی نبودیم . هدف ما موفقیت دولت است و باید در این زمینه و در صورت درخواست دولت کمک کنیم.
**ایرنا: برخی می گویند که این مخاطره وجود دارد کارکرد دولت به پای اصلاح طلبان نوشته شود و برخی از اصلاح طلبان نیز از بکارگیری مدیران ناکارآمد دولت گذشته از سوی دولت یازدهم انتقاد می کنند. نظر شما در این باره چیست؟
++عارف: صلاح نمی دانم بحثی را مطرح کنم که زوایه ای را بین ما و دولت نشان دهد. ما باید از دولت حمایت کنیم و در مواردی که لازم باشد عملکرد دولت را با هدف اصلاح و بصورت مشفقانه نقد کنیم.
***حمایت اصلاح طلبان از دولت به نفع کشور است
**ایرنا: آیا به نفع اصلاح طلبان نیست که از این دولت حمایت کنند؟
++عارف: به نفع کشور است که حمایت کنیم و این کار را خواهیم کرد. در حقیقت در شرایط فعلی کشور همه گروه ها و تشکل ها که علاقه مند به رشد و اعتلای کشور هستند، باید دولت را کمک کنند.
***دلیل عدم انتشار روزنامه امید ایرانیان مشکل مالی است
**ایرنا: برنامه ای برای انشار روزنامه ندارید؟
++عارف: (با خنده)برنامه انتشار روزنامه «امید ایرانیان» عین برنامه دانشگاه ما است. در فعالیت هایمان یک مشکل کوچک یعنی منابع مالی داریم هر وقت این مشکل حل شود، روزنامه را منتشر می کنیم. مجوزی که برای روزنامه گرفتیم مدت6 ماهه اش به اتمام رسیده و ما درخواست تمدید مجوز کردیم تا انشاءالله بتوانیم روزنامه را راه اندازی کنیم.
**ایرنا: همسر شما در انتخابات مجلس شرکت خواهد کرد؟
++عارف: از خانواده من کسی کاندیدا نخواهد شد.