گفته میشود سیدحسن خمینی از ناطق نوری برای حضور در انتخابات اسفندماه دعوت به عمل آورده است و ایشان نیز گفتهاند درباره این مساله فكر میكنند. شما حضور ایشان در انتخابات را چگونه ارزیابی میكنید؟
ناطق نوری شخصیت فراجناحی و فراحزبی است اگر چه همواره مواضع و رویكردهای اصولگرایانه داشته است. بدان سبب که وی همواره در راستای منافع ملی حرکت کرده، قطعا حضور ایشان در عرصه انتخابات خبرگان و مجلس میتواند موازنههایی ایجاد كرده و برخی معادلات را نیز برهم بزند.
بسیاری از اصولگرایان تاكید دارند كه جبهه پایداری، طیف احمدینژاد نیست و در انتخابات آینده مجلس نیز حتما در ائتلاف اصولگرایان حضور خواهد داشت. آیا حضور ناطق نوری ائتلاف اصولگرایان را با طیفی چون جبهه پایداری تحت تاثیر قرار میدهد؟
جبهه پایداری متعلق به تفكر احمدینژاد است، هر چند جبهه پایداری لیدری معنوی و فكری دارد، یعنی مصباحیزدی. اما جبهه پایداری ساختاری تشكیلاتی نیز دارد كه موسس و بنیانگذار آن را باید احمدینژاد در نظر گرفت. جبهه یكتا نیز كه به تازگی شكل گرفته، ویرایشی جدید از تفكر احمدینژاد یا همان بریدگان از جبهه پایداری است و بین این دو تفاوت قابل توجهی نمیبینم و معتقدم هر دو جریان در اختیار تفكر احمدینژاد هستند. طبیعتا حضور ناطق نوری فراتر از این مساله میتواند در جبهه اصولگرایان به ویژه اصولگرایان معتدل تحول ایجاد كند و حتی منجر به این مساله شود كه بخشی از اصولگرایان معتدل با اصلاحطلبان یا بخشی از آنها وارد ائتلاف شوند. من در شرایط حساس و خطیر فعلی حضور ناطق نوری را فارغ از گرایشهای سیاسی و دستهبندیهای سیاسی و حزبی ایشان در انتخابات مجلس و خبرگان یك ضرورت اجتنابناپذیر میدانم. من معتقدم رسانهها، نخبگان و افكار عمومی در ارتباط با ناطق نوری فضا را به سمتی پیش ببرند كه ایشان در صحنه انتخابات مجلس و خبرگان حضور پیدا كنند.
حضور ناطق چه تاثیری بر حضور طیفهای رادیكال یا به انزوا راندن آنها دارد؟
حضور ناطق نوری حتما از این جهت میتواند موثر باشد كه جریان تندرو را كه بعضا منتسب به دولت پیشین است و در هشت سال دولت احمدینژاد شكل و قدرت گرفته است تا حدود زیادی منزوی كند و بسیاری از معادلات را در درون جبهه اصولگرایان تغییر خواهد داد.
بسیاری از اصولگرایان از آنجایی كه رقابت با اصلاحطلبان را در انتخابات اسفندماه بسیار جدی میبینند تلاش دارند تمامی طیفهای اصولگرا از جمله طیف تندروها را نیز در ائتلاف خود داشته باشند تا بتوانند در انتخابات آینده موفقتر باشند. حضور ناطق بر این استراتژی اصولگرایان چه تاثیری خواهد داشت؟
در ابتدا باید به این نكته توجه كرد كه رقابت اصلی در تمامی انتخاباتی كه برگزار شده، میان دو جریان اصلی اصلاحطلب و اصولگرا بوده است. در انتخابات 92 اما شرایط ویژهای رخ داد. در انتخابات 92 اصلاحطلبان مصلحت كشور را بر مسائل حزبی و تشكیلاتی خود ارجحیت دادند و از همین رو نامزد اصلی اصلاحطلبان كه محمدرضا عارف بود به نفع حسن روحانی كنار رفت. اصلاحطلبان از نامزدی حمایت كردندكه سابقه اصولگرایی داشت و عضو جبهه روحانیت مبارز بود اما در تبلیغات خود گفتمان اصلاحطلبی را دنبال میكرد و این مساله موجب پیروزی روحانی نیز شد. در انتخابات اسفندماه نیز ورود ناطق نوری ممكن است شرایطی را ایجاد كند که به موجب آن اصلاحطلبان بپذیرند به دلیل آن شرایط، مصلحت كشور را بر مسائل حزبی و تشكیلاتی خود ارجحیت دهند، با این حال رقابت بین اصلاحطلب و اصولگرا همیشه وجود خواهد داشت.
به نظر شما در میان سهگانه عارف، ناطق و علی لاریجانی چه كسی میتواند در جایگاه ریاست مجلس دستاوردهای بهتری برای كشور داشته باشد و بیشتر در راستای منافع ملی گام بردارد؟
اصلاحطلبان قطعا از كاندیداتوری شخصیتهای اصلاحطلب حمایت خواهند كرد. ما یك چهره شاخص اصلاحطلب را برای ریاست مجلس ترجیح میدهیم، اما واقعیت این است كه انتخاب ریاست مجلس بر عهده نمایندگان مجلس و كسانی است كه وارد مجلس میشوند. بنابراین اگر بخواهیم صحبتی عالمانه و منطقی كنیم از موضع اصلاحطلبی باید از ریاست یك شخصیت اصلاحطلب چون آقای عارف حمایت كنیم، اما صورت نهایی به تركیب مجلس و گرایش 295 نماینده آن و انتخاب آنها بستگی دارد.
آیا ناطق نوری نمیتواند مطالبات اصلاحطلبان را بیش از عارف به پیش ببرد؟ همانطور كه در حال حاضر حتی میبینیم برخی از اصلاحطلبان معتقد هستند كه حسن روحانی توانسته است بیش از رئیس دولت اصلاحات مطالبات اصلاحطلبان را مطرح كند.
این تحلیلها بیاناتی كلی است كه چندان جای بحث ندارد. طرح این مساله كه روحانی بهتر عمل كرده است میتواند دامی باشد برای ایجاد شكاف در میان اصلاحطلبان و طیف همراهان دولت. از نظر من همین كه حسن روحانی پرونده هستهای را به نتیجه رساند، كار بسیار بزرگی كرده است و امیدوار هستیم در شش سال آینده نیز در حوزه سیاسی و اقتصادی كارهای بزرگی را به پایان برساند. حسن روحانی كارنامه بسیار درخشان دارد و اصلاحطلبان نیز حامیان بیقید و شرط او بودهاند و به حمایت خود از ایشان نیز ادامه خواهند داد. اینكه چه كسی میتواند سكان مجلس را بهتر هدایت كند، مسالهای است كه در حال حاضر نمیتوان درباره آن قضاوت كرد. این مساله را حداقل باید بعد از تایید صلاحیتها بررسی كرد. اما یك اصلاحطلب به دنبال شخصیتی اصلاحطلب برای ریاست مجلس خواهد بود. با وجود این، تردیدی ندارم كه توانمندیها و ظرفیتهای شخص ناطق نوری بسیار قابل توجه است و رویكردهای سیاسی وی در سالهای اخیر، تغییرات مثبتی داشته و قابلیت دفاع دارد.
بسیاری اصلاحطلبان در موضعگیریهای خود از حضور ناطق در انتخابات حمایت كردهاند. این رویكرد مورد پرسش بسیاری از اصولگرایان قرار دارد كه چه مسالهای موجب شده است اصلاحطلبان به شخصیتی چون ناطق گرایش پیدا كند. شما برای این پرسش چه پاسخی دارید؟
همان اتفاقی كه در سال 92 رخ داد. قبلا هم اشاره كردم كه اصلاحطلبان با توجه به اولویت تحقق منافع ملی اقبال عمومی را نسبت به روحانی بیشتر دیدند، از وی كه بیشتر شخصیتی اصولگرا بود حمایت كردند. این ویژگی اصلاحطلبان است كه در شرایط خطیر همواره مصالح ملی را به منافع حزبی خود ترجیح میدهند. قطعا در انتخابات اسفندماه نیز مصالح ملی را ترجیح خواهند داد و اینگونه نیست كه در رقابت آینده تنها مصالح جناحی خود را در نظر داشته باشند و نظر افكار عمومی كشور را نادیده بگیرند. علت اینكه تمامی احزاب و جریانهای اصلاحطلب در حال حاضر به دنبال این هستند كه ناطق نوری هم برای انتخابات خبرگان و هم مجلس كاندیدا شود به این دلیل است كه ایشان میتواند نقش بسیار موثری در موازنه فضای سیاسی ایجاد كند.
حامیان دولت از ریاست كدام یك از گزینههای مطرح شده برای مجلس استقبال كرده و خشنود میشود؟
در این باره نمیتوان اظهارنظر كرد، اما من اگر در جایگاه حامیان دولت قرار داشتم همه توان خود را برای راضی كردن ناطق نوری برای داشتن نقش فعال در این زمینه به كار میبستم.
در حال حاضر علی لاریجانی نیز ارتباطی خوب و نزدیك با دولت دارد. این ارتباط چه تاثیری در پیشبرد برنامههای دولت دارد؟
رابطه خوب بین علی لاریجانی و حسن روحانی امتیازی برای هر دو آنها محسوب میشود و از این رابطه خوب كه میتواند سازنده باشد، باید خوشحال بود. ما امیدوار هستیم شرایطی مهیا شود که دولت بتواند بهتر به وعدهها و شعارهای انتخاباتی خود عمل كند. علی لاریجانی شخصیتی است كه میتواند زمینه حضور ناطق نوری را در انتخابات مجلس تقویت كند.
با توجه به فضای سیاسی موجود، دیدگاه اکثریت اصلاحطلبان نسبت به دوگانه علی لاریجانی و ناطق نوری چیست و کدامیک را ترجیح میدهند؟
تمرکز افكار عمومی باید بر مساله حضور حداكثری و پرشورتر در انتخابات باشد و ناطق نوری نیز شخصیتی است كه میتواند در پرشورتر شدن و حضور بیشتر مردم در انتخابات موثر باشد و از سوی دیگر به اتحاد بیشتر در میان اصولگرایان نیز بینجامد. حضور ایشان حتی موجب میشود شخصیتهای اصولگرای بیشتری در مجلس حضور پیدا كنند. بنابراین میتوان گفت حضور ناطق نوری در انتخابات مجلس مفید است.
مساله حمایت از عارف یا ناطق نوری در انتخابات آینده نمیتواند موجبات انشقاق میان اصلاحطلبان را فراهم كند؟
تا همین لحظه كه من با شما صحبت میكنم، مادامی كه محمدرضا عارف در انتخابات آینده حضور پیدا كند، كاندیدای مطلوب اصلاحطلبان است. عبور از عارف غیرممكن است. عارف كسی است كه در سال 92 كنار كشید و رفتاری اخلاقی از خود نشان داد و قانع شد برای مصالح كشور از روحانی حمایت كند. با توجه به این مساله ممكن است تا روزهای منتهی به انتخابات ریاست مجلس نیز تحولاتی رخ دهد، اما تا همین لحظه عارف نامزد اصلاحطلبان برای ریاست مجلس آینده است. هم عارف و هم ناطق نوری شخصیتهای اخلاقمدار هستند. یكی جبهه اصلاحطلبان را نمایندگی میكند و دیگری اصولگرایان معتدل را. هر دو نفر نیز این واقعیت را قبول دارند كه در شریط خطیر كشور میتوانند در كنار یكدیگر كار كنند و یكی به نفع دیگری كرسی ریاست را رها كند. بنابراین در رقابت بین این دو نفر من هیچ نگرانی نمیبینم.
در صورتی كه رقابت برای ریاست مجلس میان عارف و لاریجانی باشد و از یك سو اصلاحطلبان از عارف حمایت كنند و از سوی دیكر طیف اعتدالی از علی لاریجانی كه با توجه به شرایط كنونی نیز بسیار محتمل است، چه نتایجی برای اصلاحطلبان خواهد داشت؟
اظهارنظر در حال حاضر درباره این مساله بیشتر جنبه انتزاعی دارد. باید دید كه روند بررسی صلاحیتها چگونه خواهد بود در نهایت چه كسانی به مجلس راه پیدا خواهند كرد و چه طیفی اكثریت مجلس را خواهند داشت. تنها در آن صورت است كه میتوان از این شرایط تحلیل ارائه كرد. واقعیت این است، این 295 نماینده هستند كه درباره ریاست مجلس تصمیم میگیرند. در رقابت میان حداد عادل و لاریجانی نیز وقتی حداد عادل فضا را به گونهای دید كه رای نمیآورد، كنار كشید. من حضور شخصیتهای معتدلی چون علی لاریجانی را در ریاست مجلس مفید میدانم. ما اصلاحطلبان تنها آرزو داریم انتخاباتی پرشورتر در كشور ببینیم.