غفلت آموزش‌و‌پرورش از ۶ ساحت تربیتی
- توضیحات
- :::
- دسته: مصاحبه |
- منتشر شده در دوشنبه, 14 آذر 1401 11:16 |
در جریان حوادث اخیر کشور، برخی مدارس شاهد کنش‌هایی از سوی دانش آموزان بودند؛ نوجوانان متولد دهه 80 که با نسل‌های پیشین خود در نوع نیازها و حتی نحوه زیست تفاوت‌های بسیاری دارند.
در جریان حوادث اخیر کشور، برخی نوجوانان در کف خیابان حضور یافتند و کنش‌هایی از سوی آنها مشاهده شد که گاه با خشونت همراه بود.
مقام معظم رهبری در آستانه 13 آبان امسال در دیدار جمعی از دانش‌آموزان کشور، حضور برخی نوجوانان و جوانان در کف میدان را ظاهر قضیه دانستند و خاطرنشان کردند: "اینها بچه‌های خودمان هستند و ما با اینها بحثی نداریم چون به‌دلیل برخی هیجان‌ها و احساسات و برخی بی‌دقتی‌ها در مسائل وارد میدان شدند اما مهم صحنه‌گردانان اصلی هستند که با نقشه و برنامه وارد شدند.»
برخی روانشناسان کودک و نوجوان بر این باورند که در دوره نوجوانی، هویت فرد شکل می‌گیرد از همین رو برخی سؤالات و اعتراضات این نسل می‌تواند در راستای جامعه‌پذیری آنها باشد؛ از سوی دیگر نسل نوجوان مطالبه‌گر است و باید پاسخ سؤالات خود را دریافت کند.
قطعاً تفاوت نیازها بین نسل‌ها مطرح است؛ در این شرایط اگر نسل نوجوان مطالبه و پرسشی دارد باید پاسخ داده شود و اتفاقاً یکی از وظایف آموزش و پرورش، همین مسئله است.
در همین رابطه و در قالب نشستی میزبان "حسین تاریخی؛ دبیرکل اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان" بودیم.
هم‌اکنون دانش‌آموزان دهه هشتادی سؤالات و ابهامات مختلفی دارند به ویژه در بین دختران دانش‌آموز مقوله حجاب محل پرسش است، در مدت وقایع اخیر آیا رصدی انجام دادید تا مشخص شود دانش‌آموزان نسبت به چه مسائلی سؤال و ابهام دارند و آیا برای پاسخگویی به ابهامات آنها به ویژه در بحث حجاب اقدامی انجام شده است.
در همان ابتدا سؤالات پرتکرار دانش‌آموزان را شناسایی کردیم و بر این اساس کتاب "من معترضم" منتشر شد؛ در این کتاب به سؤالات دانش‌آموزان به ویژه دختران در حوزه حجاب پاسخ داده‌ایم.
سؤالات دانش‌آموزان متعدد است از جمله مبانی دینی حجاب، نحوه برخورد گشت ارشاد، آزادی نوع پوشش و ... البته تلاش شده به سؤالات، پاسخ‌های دانش‌آموزی بدهیم نه پاسخ‌های فلسفی و پیچیده.
هم‌اکنون دشمنان تلاش می‌کنند در یک فضای غبارآلود، ذهن دانش‌آموزان را تحت تاثیر قرار دهند و اقدام ناخوشایندی رقم زدند به گونه‌ای که به هیچ عنوان فرصت گفتگو برای دانش‌آموزان فراهم نشود، تجربه نشان داده اگر 30 دقیقه تا یک ساعت زمان اختصاص دهیم، ذهن دانش‌آموزان نسبت به اتفاقی که افتاده است، آرامش پیدا می‌کند اما دشمن می‌داند اگر فرصت گفتگو فراهم شود آنها بازنده میدان خواهند بود بنابراین تلاش می‌کنند با احساسی کردن فضای دانش‌آموزان، این موضوع محقق نشود.
آیا در وقایع اخیر درخواست مراجعه به مدارس را داشته‌اید و خواسته‌اید با دانش‌آموزان گفتگو کنید؟
بله مراجعاتی به مدارس شده است اما اجازه صحبت کردن داده نمی‌شود! البته ممکن است برخی افراد در انتخاب روش گفت‌وگو، کج سلیقگی کرده باشند اما اصل مسئله یعنی فراهم کردن امکان گفت‌وگو در برخی مدارس پررنگ است.
کار با نوجوانان تخصصی است
در برخی موارد شاهد بودیم که از برخی اشخاص همچون روحانیون یا نیروهای بسیج برای حضور در مدارس استفاده می‌شد، طبیعتاً در آن ایام واکنشی نسبت به این اشخاص وجود داشت، آیا بهتر نیست معلمان مورد پذیرش از سوی دانش‌آموزان، برای حضور در مدارس و گفتگو با دانش‌آموزان و رفع ابهامات انتخاب شوند؟
مسئولان باید بدانند کار با نوجوان تخصصی است و باید ادبیات نوجوان را شناخت، نمی‌توان بدون شناخت و تخصص وارد این معرکه شد و احساس کرد می‌توان در این زمینه موفق بود، ارتباط با نوجوانان یک موضوع تخصصی و بسیار مهم است.
گزارش‌هایی دریافت کردیم که برخی افراد از سر احساس تکلیف مراجعاتی به مدارس داشتند اما این قابل قبول نیست، معلمان به عنوان افرادی که در وسط میدان حضور دارند بهترین گزینه برای ورود به این موضوعات هستند و اگر به آموزش‌هایی نیاز داشته باشند، ما می‌توانیم به کمک آنها بیاییم اما میدان‌دار اصلی باید معلمان و مربیان پرورشی باشند.
دانش‌آموزان هم می‌توانند در این فرایند مشارکت معنادار داشته باشند و بخشی از کار به آنها واگذار شود، دانش‌آموزان دوره متوسطه در این رابطه توانمند هستند و اگر به آنها میدان بدهیم می‌توانند از عهده این کار برآیند.
این ایام در برنامه کافه 57 تلاش کردیم فرصت گفتوگوی دانش‌آموزی را در مدارس فراهم کنیم تا دانش‌آموزان در یک فضای دوستانه و نه همراه با موضع‌گیری به گفت‌وگو بپردازند، در این میان حتماً نظرات موافق و مخالف وجود دارد اما اینکه دانش‌آموزان با یکدیگر گفت‌وگو کنند، نتیجه آن خوب خواهد بود.
شبهاتی که اکنون مطرح می‌شود پشتوانه منطقی ندارد و اگر فضای عاقلانه‌ای فراهم شود، دانش‌آموزان در کوتاه‌ترین زمان ممکن مسائل را می‌پذیرند.
حجاب درون مدارس دخترانه الزامی است
هم‌اکنون در محیط مدارس دخترانه حجاب اجباری است؟
قانون، رعایت پوشش اسلامی را در محیط مدرسه الزام کرده است مگر مدارسی که محیط آنها محصور باشد که ضوابط این مدارس متفاوت است البته تعداد آنها محدود است، در عمده مدارس حجاب درون مدرسه الزامی است.
اخیراً دیدارهایی از سوی مسئولان با دانش‌آموزان البته عمدتاً دانش‌آموزان مدارس خاص مانند سمپاد برگزار شد تا آنها سؤالات و چالش‌های خود را مطرح کنند، آیا قرار نیست چرخشی در نظام آموزش و پرورش کشور ایجاد و فضای مدارس بازتر شود تا فرصت گفتگو و ارائه نظرات و انتقادات برای تمام دانش‌آموزان فراهم شود؟
یکی از اشکالات نظام آموزش و پرورش عدم اجرای سند تحول بنیادین است چرا که در این سند به 6 ساحت تربیتی اشاره شده که یکی از آنها، ساحت تربیت سیاسی و اجتماعی است و تاکید دارد دانش‌آموزان باید نسبت به محیط اطراف کنشگر باشند.
جسارت نیاز است
هم‌اکنون اولویت آموزش و پرورش تحصیل علم است و این باعث شده 6 ساحت تربیتی عملیاتی نشود. باید جسارت داشت و فرصت را در اختیار دانش‌آموزان قرار داد و نگران نبود که ورود دانش‌آموزان به این مباحث ممکن است دچار آفت باشد.
اگر مدرسه از این فهم متعالی برخوردار باشد نه تنها استقبال می‌کند بلکه فضای گفتوگوی دانش‌آموزان را تسریع می‌کند.
در کنگره اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان، آنها نظرات خود را با وزیر آموزش و پرورش مطرح و احساس کردند، مسئولانی هستند که حرف‌های آنها را شنیده و البته اعمال هم می‌کنند.
تصمیم‌گیری در غیاب دانش‌آموزان
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی نیز سؤالات و انتقادات دانش‌آموزان را در رابطه با کتاب‌های درسی و کنکور شنید.
هم‌اکنون این خلأ احساس می‌شود که برخی افراد در وزارت آموزش و پرورش تصمیم‌گیری می‌کنند اما هیچ بازخوردی از دانش‌آموزانی که تحت تعلیم آنها قرار دارند، دریافت نمی‌کنند تا بدانند آیا تصمیمات اتخاذ شده به درد دانش‌آموزان می‌خورد یا خیر.
در حوادث اخیر کشور که نوجوانان هم درگیر شدند، متوجه شدیم فضای گفتگو بین دانش‌آموزان و مسئولان باید مورد توجه جدی قرار گیرد.