اتفاقات دو، سه‌سال اخیر خاورمیانه - از جمله بحران سوریه که به کشته و مجروح‌شدن هزاران نفر و آوارگی میلیون‌ها سوری منجر شد و نیز بحران اخیر عراق با رشد قارچ سمی داعش - همگی از فقدان اولویت‌بندی استراتژیک دولت آمریکا حکایت دارد. شاید بتوان اظهارات سال گذشته باراک اوباما رییس‌جمهوری آمریکا را که گفته بود «داشتن خاورمیانه آرام هیچ استراتژی‌ای از سوی ما نمی‌طلبد» را در این چارچوب تفسیر کرد. غربی‌ها می‌گویند همین جای خالی واشنگتن در خاورمیانه بود که تهران را به تلاش واداشت تا برای پرکردن این جای خالی، خود وارد میدان شده و این نقش را به‌تنهایی ایفا کند... در واقع عقب‌نشینی آمریکا از ایفای نقش کلیدی در خاورمیانه موجب شد تا دیپلماسی‌اش در برخورد با عراق و سوریه، دچار تزلزل شود. فقدان چنین دیپلماسی فعالی در مصر و بحرین، به سوریه نیز انتقال یافت... حال گروه تروریستی داعش مثل اسبی بی‌افسارولگام در حال پیشروی است و دامنه تهدیداتش را به «بیروت» و «امان» هم رسانده. اینجاست که واشنگتن جز همکاری تنگاتنگ با تهران و اعتماد به دولت روحانی، گزینه دیگری پیش‌رو ندارد. گرچه رسیدن به توافق بر سر برنامه هسته‌ای ایران کار آسانی نیست اما آمریکا برای جلب رضایت متحدان عربی‌اش و همچنین سپردن نقش محوری به ایران باید در گفت‌وگوهای هسته‌ای اخیر انعطاف از خود نشان دهد. تهران در ماه‌های اخیر ثابت کرده که می‌تواند دوستان منطقه‌ای‌اش را در دمشق و بغداد به وزنه‌هایی مهم و غیرقابل تغییر بدل کند. در این میان گرچه ایران درگیر حل‌وفصل پرونده هسته‌ای با غرب بوده، اما به حمایت از «بشار اسد» و «نوری المالکی» ادامه داده است. بی‌شک ناآرامی‌های خاورمیانه به ویژه در عراق، منافع آمریکا، امنیت اسراییل، ثبات اردن و کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس را تهدید کرده، حتی امنیت انرژی را نیز زیر سوال برده است؛ زیرا در روزهای اخیر 13 میدان نفتی و گازی در عراق و سوریه به تصرف گروه تروریستی داعش افتاده که این روزها خاورمیانه را جولانگاه تاخت و تازهای نفتی خود قرار داده است. آگاهان براین باورند که امنیت انرژی متحدان آمریکا از اروپا گرفته تا ژاپن و کشورهای جنوب‌شرقی آسیا به‌زودی در معرض تهدید قرار خواهد گرفت. برخی در تهران بر این باورند که بهترین فرصت برای ایران فرا رسیده تا از غرب امتیاز بگیرد یا دست‌کم بازهم زمان بخرد و درمقابل نیز آمریکا با نرمش در وین می‌خواهد به تهران کمک کند که دست از بلندپروازی‌های هسته‌ای بردارد.